اگر در بازار فارکس مشغول به فعالیت هستید، باید بدانید که یکی از مهم‌ترین بخش‌های معامله‌گری، محاسبه درست و دقیق سود و ضرر است. یک تریدر باید بداند که در لحظه ورود به یک پوزیشن معاملاتی، در مقابل چه مقدار سود احتمالی، چه میزان ضرر احتمالی خواهد داشت تا بتواند بهترین شرایط را برای انجام معاملات فراهم کند. دانستن دقیق میزان سود و زیان حتی می‌تواند در انتخاب نقاط ورود و انجام یا عدم انجام معامله یک تریدر نیز تاثیرگذار باشد. در این مقاله، محاسبه سود و زیان فارکس، روش‌ها و فرمول‌های نحوه این محاسبات را بررسی خواهیم کرد، پس تا انتها با پیپسیلون همراه باشید.
سود و زیان در فارکس یعنی چه؟
قبل از بررسی روش‌های محاسبه سود و زیان فارکس، بهتر است بگوییم که اصلا سود و زیان در فارکس یعنی چه؟ سود یا پرافیت (Profit) در فارکس به معنی میزان افزایش موجودی حساب شما بعد از اتمام یک معامله است. به این ترتیب که شما بعد از تحلیل (تکنیکال و یا فاندامنتال) وارد یک موقعیت معاملاتی می‌شوید و بعد از اتمام این معامله (بسته شدن پوزیشن)، میزان موجودی اکانت خود را بررسی می‌کنید.
اگر میزان موجودی اکانت افزایش پیدا کرده باشد، یعنی شما در سود هستید و میزان سود برابر خواهد بود با میزان موجودی بعد از اتمام معامله منهای میزان موجودی حساب قبل از معامله.
در مقابل اگر بعد از اتمام یک معامله، میزان موجودی حساب شما نسبت به لحظه قبل از ورود به این معامله کمتر شده باشد، شما دچار زیان یا لاس (Loss) شده‌اید. برای محاسبه میزان ضرر نیز باید رقم موجودی نهایی بعد از معامله را از موجودی حساب قبل از شروع معامله کم کنید. نتیجه این تفریق، یک عدد منفی است که میزان زیان شما را نشان می‌دهد.
محاسبه سود و زیان فارکس به ۵ روش
برای محاسبه میزان سود و زیان در فارکس که به آن Profit and Loss (به شکل خلاصه P/L یا P&L) نیز گفته می‌شود، ۵ روش رایج بین معامله‌گران وجود دارد. این پنج روش توضیحات خاص خود را دارند که در ادامه هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
محاسبه سود و زیان فارکس به روش حرفه‌ای با فرمول
محاسبه سود و زیان فارکس با فرمول زیر، بهترین روش برای این کار است. این فرمول در کنار دقت بالا، می‌تواند قبل از شروع معامله و هم بعد از اتمام معامله مورد استفاده تریدر قرار گیرد.
ابتدا فرمول را مشاهده نمایید، سپس بخش به بخش با مثال آن را بررسی می‌کنیم. توجه فرمایید که برای هر کدام از دو حالت معامله خرید (Buy) و معامله فروش (Sell) یک فرمول متفاوت وجود دارد: (فرمول‌ها را از راست به چپ بخوانید)
محاسبه سود و زیان برای معاملات خرید = (قیمت بسته شدن معامله – قیمت باز شدن معامله) × حجم معامله (به واحد لات) × اندازه قرارداد
محاسبه سود و زیان برای معاملات فروش = (قیمت باز شدن معامله – قیمت بسته شدن معامله) × حجم معامله (به واحد لات) × اندازه قرارداد
گزینه‌های این فرمول به شرح زیر هستند:
- قیمت بسته شدن معامله: قیمتی که در آن، معامله شما به اتمام می‌رسد (اصطلاحا به آن Close Price گفته می‌شود)
- قیمت باز شدن معامله: قیمتی که در آن، شما معامله را آغاز می‌کنید (اصطلاحا به آن Open Price گفته می‌شود)
- حجم معامله: مقدار حجم یا ولوم (Volume) که شما به معامله اختصاص داده‌اید. این مقدار بر حسب واحد لات (Lot) می‌باشد.
- اندازه قرارداد: اندازه قرارداد یا Contract Size، همان اندازه استاندارد قراردادهای هر جفت ارز است که می‌توانید مقدار آن را از پنجره Specification در نرم‌افزار متاتریدر مشاهده کنید.
حال برای آشنایی بهتر با این روش، یک مثال عددی را بررسی می‌کنیم.
فرض کنید که شما یک معامله فروش (Sell) در جفت ارز پوند به دلار استرالیا (GBP/AUD) باز می‌کنید. نقطه شروع معامله عدد ۱.۹۲۰۱ و نقطه اتمام معامله عدد ۱.۹۱۰۱ است. حجم معامله شما به لات برابر ۰.۱۹ و اندازه قرارداد هم ۱۰۰،۰۰۰ است. در این حالت میزان سود و زیان (P&L) شما برابر می‌شود با: (از راست به چپ بخوانید)
میزان سود و زیان = (۱.۹۲۰۱ – ۱.۹۱۰۱) × ۰.۱۹ × ۱۰۰،۰۰۰ = ۱۹۰
میزان سود شما از این معامله، مقدار ۱۹۰ دلار استرالیا (AUD) می‌باشد.
حال اگر می‌خواهید این مقدار سود را به دلار محاسبه کنید، کافیست عدد ۱۹۰ را در نرخ تبدیل دلار استرالیا به دلار آمریکا ضرب کنید. اگر فرض کنیم در لحظه معامله، نرخ AUD/USD برابر ۰.۶۵۹۲ باشد، نتیجه به شکل زیر خواهد بود: (از راست به چپ بخوانید)
سود به دلار آمریکا = ۱۹۰ × ۰.۶۵۹۲ = ۱۲۵.۲۴۸ USD
محاسبه سود و زیان فارکس بر اساس مقدار رقمی
این روش که پیش‌تر آن را توضیح دادیم، ساده‌ترین روش برای محاسبه سود و زیان در فارکس به حساب می‌آید. روش کار بدین صورت است که شما در ابتدای روز کاری یا قبل از انجام یک معامله، میزان دارایی و موجودی حساب خود را یادداشت می‌کنید. سپس در انتهای یک معامله یا در انتهای روز کاری خود، باید موجودی جدید را از موجودی قبلی که یادداشت کرده‌اید، کم کنید.
فرمول به شرح زیر است: (از راست به چپ بخوانید)
میزان سود و زیان = موجودی نهایی – موجودی اولیه
اگر عدد حاصله مثبت بود، یعنی شما به اندازه این عدد، سود کسب کرده‌اید و اگر عدد حاصله منفی بود، به اندازه این عدد ضرر کرده‌اید. مثلا اگر شما در پایان یک معامله، مقدار ۷۰۰ دلار در حساب داشته باشید و عدد اولیه ۸۰۰ دلار باشد، نتیجه تفریق به شما عدد ۱۰۰- را نشان می‌دهد که یعنی این معامله برای شما ۱۰۰ دلار زیان به همراه داشته است.
محاسبه سود و زیان فارکس بر اساس مقدار پیپ
در این روش، به جای محاسبه سود و زیان به رقم، این مقدار بر حسب واحد پیپ محاسبه می‌شود. این روش برای زمانی که یک تریدر نخواهد میزان دلاری سود یا ضرر خود را عنوان کند، کاربردی می‌باشد. روش محاسبه سود و زیان فارکس بر اساس پیپ بسیار ساده است. کافیست فرمول‌های زیر را مد نظر قرار دهید:
محاسبه سود و زیان بر اساس پیپ برای معاملات خرید = قیمت بسته شدن معامله – قیمت باز شدن معامله
محاسبه سود و زیان بر اساس پیپ برای معاملات فروش = قیمت باز شدن معامله – قیمت بسته شدن معامله
مثلا فرض کنید که یک پوزیشن خرید در جفت ارز دلار به ین ژاپن (USD/JPY) در قیمت ۱۴۷.۱۷ باز کرده‌ایم و در قیمت ۱۴۸.۵۱ معامله بسته شده است. در این موقعیت میزان سود ما برابر است با:
محاسبه سود و زیان = ۱۴۸.۵۱ – ۱۴۷.۱۷ = ۱.۳۴
یعنی در این معامله ما مقدار ۱۳۴ پیپ سود کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم برای درک بهتر پیپ و نحوه خواندن آن، مقاله پیپ در فارکس چیست؟ معرفی و نحوه محاسبه هر Pip را مطالعه کنید.
محاسبه سود و زیان فارکس بر اساس تعداد واحدهای سود و ضرر
این روش نسبت به روش‌های قبلی، اندکی پیچیده‌تر است، اما به همان میزان دقت کار شما را نیز بالا می‌برد. در این روش محاسبه سود و زیان فارکس، بر اساس تعداد واحدهای سود کسب شده در مقابل تعداد زیان‌های از دست داده می‌باشد.
بهتر است این روش را بیشتر شرح دهیم. اگر در سیستم مدیریت سرمایه، مقدار ضرر مجاز برای هر معامله را یک عدد ثابت در نظر بگیریم (یعنی مثلا بگوییم که مقدار ضرر مجاز برای هر معامله، همیشه ۱ درصد است) و آن مقدار را به عنوان یک واحد مشخص در نظر بگیریم، زمانی که صحبت از ریسک به ریوارد شود یعنی در عمل داریم از تعداد واحد سود در برابر تک واحد ضرر حرف می‌زنیم.
مثلا ریسک به ریوارد چهار به یک (۴:۱) یعنی ۴ واحد سود در برابر یک واحد ضرر. حال اگر همان مثال حد مجاز زیان یک درصد را در نظر بگیریم، می‌توان گفت ۴ درصد سود در برابر ۱ درصد ضرر.
فرمول محاسبه سود و زیان فارکس در این روش به شکل زیر است: (از راست به چپ بخوانید)
محاسبه سود و زیان (به درصد) = (تعداد واحد سود یا ریوارد – تعداد واحد ضرر یا ریسک) × میزان درصد حد مجاز ضرر × ۱۰۰
مثال: فرض کنیم حد مجاز ضرر در معاملات خود را بر اساس مدیریت سرمایه، عدد ۲ درصد تعیین کرده‌ایم. حال ۲ معامله انجام می‌دهیم. در معامله اول که به سود رسیده، نسبت سود به ضرر ما پنج به یک (۵:۱) بوده و در معامله دوم که ضرر شده، نسبت سود به ضرر برابر ۲:۱ بوده است. میزان سود به ضرر کل این معاملات برابر خواهد بود با:
محاسبه سود و زیان = (۵ واحد سود از معامله اول – ۱ واحد ضرر از معامله دوم) × ۰.۰۲ حد مجاز ضرر × ۱۰۰ = ۴ × ۰.۰۲ × ۱۰۰ = ۸ درصد
یعنی در نهایت از مجموع این دو معامله ما به میزان ۸ درصد از کل دارایی را سود کرده‌ایم.
محاسبه سود و زیان فارکس بر اساس مقدار دارایی حساب
این روش نیز مشابه روش قبل، میزان سود و ضرر را به شکل درصد به ما نشان می‌دهد. فرمول محاسبه سود و زیان فارکس در این روش به شکل زیر است: (از راست به چپ بخوانید)
محاسبه سود و زیان = (میزان سود یا ضرر ÷ مقدار دارایی موجود در حساب قبل از معامله) × ۱۰۰
با یک مثال می‌توانیم به شکل بهتر این فرمول را درک کنیم. فرض کنیم که موجودی اکانت ما در حال حاضر ۸۰۰ دلار است. اگر ما یک معامله باز کنیم و در آن به مقدار ۲۰۰ دلار سود کنیم، مقدار P/L به شکل زیر خواهد بود:
محاسبه سود و زیان (به درصد) = (۲۰۰ ÷ ۸۰۰) × ۱۰۰ = ۲۵ درصد
یعنی ما توانسته‌ایم به اندازه ۲۵ درصد از دارای خود را در یک معامله سود کنیم.
ماشین حساب محاسبه سود و زیان فارکس
تا این بخش از مقاله، آموزش انواع فرمول محاسبه سود و زیان فارکس را بررسی کردیم. دانستن این فرمول‌ها و روش‌ها قطعا برای هر معامله‌گری مفید است. اما در حال حاضر اکثر کارگزاری‌های فارکس برخی از این فرمول‌ها را در قالب ماشین حساب محاسبه سود و زیان فارکس در پلتفرم خود قرار داده‌اند تا کاربران آن‌ها نیاز به حفظ کردن این فرمول‌ها نداشته باشند.
از طرف دیگر پر واضح است که استفاده از ماشین حساب می‌تواند سرعت و دقت محاسبات را تا حد خوبی بالا ببرد. اگر شما هم علاقه‌مند به استفاده از ماشین حساب برای محاسبه سود و زیان فارکس هستید، پیشنهاد می‌کنیم از ماشین حساب فارکس پیپسیلون استفاده نمایید. این ماشین حساب از بخش‌های مختلفی برای محاسبه سود و زیان، محاسبه ارزش Pip، تبدیل ارزها به یکدیگر و محاسبه Position Size تشکیل شده تا بتواند تمام نیاز شما از انواع محاسبات در بازار فارکس را برطرف کند.
همچنین برای استفاده از ماشین حساب فارکس می‌توانید از دو سایت IFCmarkets و LiteFinance نیز استفاده کنید. در نظر داشته باشید که اکثر ماشین حساب‌های آنلاین فارکس، برای محاسبه سود و زیان فارکس از روش اول معرفی شده در این مقاله استفاده می‌کنند.
نکته مهم پیرامون محاسبه سود و زیان فارکس
تفاوتی ندارد که شما از ماشین حساب برای محاسبه سود و ضرر خود استفاده کنید یا از فرمول‌های گفته شده در این مقاله، تفاوتی ندارد که از روش تعداد پیپ استفاده کنید یا از روش درصد موجودی حساب، نکته مهم، استفاده از حد سود و حد ضرر و داشتن مدیریت سرمایه است.
اساتید و بزرگان زیادی از حوزه بازارهای مالی اعتقاد دارند تعیین حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss)، اگر با مدیریت درست سرمایه ترکیب شود، هر معامله‌گری را موفق خواهد کرد. زمانی که یک تریدر این دو گزینه را در معاملات خود حفظ کند، کم کم به سمت تسلط بر هر کدام از آن‌ها می‌رود و نتیجه تسلط بر انتخاب درست حد سود و ضرر و مدیریت صحیح سرمایه، قطعا سوددهی خواهد بود.
سخن پایانی
بیشترین کاربرد روش‌های آموزش داده‌شده، در زمان تست کردن استراتژی‌های معاملاتی است. یعنی زمانی که شما با تحلیل به یک استراتژی خاص می‌رسید، برای اینکه متوجه شوید آیا استفاده از این استراتژی ارزش ریسک کردن دارد یا خیر، باید میزان سود به ضرر آن را محاسبه کنید.
در این مقاله سعی کردیم بهترین و رایج‌ترین روش‌های محاسبه سود و زیان فارکس را بررسی کنیم. همچنین برای راحتی بیشتر شما عزیزان، چند مورد ماشین حساب فارکس نیز معرفی شدند. روش‌های دیگری نیز برای بررسی میزان سود یا ضرر وجود دارد که انتخاب هر کدام از این گزینه‌ها، به زمان و مکان استفاده آن بستگی دارد.