لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای ارز دیجیتال و فارکس، به معنی بستن پوزیشن معاملاتی به صورت خودکار توسط بروکر یا صرافی، هنگام ضرردهی یک معامله اهرمی است. این‌که منظور از معامله اهرمی چیست، لیکوئید شدن در بازارهای ارز دیجیتال و فارکس چه تفاوت‌هایی با هم دارد و اساساً چه زمانی این اتفاق می‌افتد و برای جلوگیری از آن چه کارهایی می‌توان انجام داد، مباحثی هستند که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.
لیکوئید شدن (Liquidation) چیست؟
لیکوئید شدن (Liquidation) یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اصطلاحاتی است که در معاملات ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اصطلاحی که می‌توان آن را تلخ‌ترین هم دانست!
لیکوئید شدن در بازار ارزهای دیجیتال، زمانی اتفاق می‌افتد که بازار، بر خلاف پیش‌بینی‌ها و پوزیشن‌های معاملاتی شما عمل کرده و شما را متحمل ضررهای سنگین می‌کند. در نتیجه، صرافی برای این‌که این ضرر بیش از حد سنگین نشده و شما و پلتفرم را به دردسر نیندازد، ابتدا هشدار داده و سپس اقدام به بستن خودکار پوزیشن‌های معاملاتی می‌کند.
برای درک بهتر این موضوع، بیایید یک مثال عینی را با هم بررسی کنیم:
فرض کنید مارجینی (Margin) که برای یک معامله در نظر گرفته‌اید حدود ۲۰ دلار است. پیش‌بینی‌هایی که شما انجام داده‌اید، حاکی از آن هستند که قیمت نماد معاملاتی مورد نظرتان – مثلاً فرض کنیم بیت کوین (Bitcoin) – افزایش خواهد یافت.
بر اساس این پیش‌بینی‌ها، یک پوزیشن معاملاتی فیوچرز (Futures) در یک صرافی ارز دیجیتال ایجاد می‌کنید، پوزیشنی که باز کرده‌اید هم به خاطر روند افزایش پیش‌بینی شده لانگ (Long) است، اهرم تعیین شده برای آن هم ۵۰X است… سپس با خیال راحت سرتان را گذاشته و می‌خوابید!
از بخت بدتان، اتفاقی که می‌افتد این است که بیت کوین به شدت شروع به سقوط می‌کند و به مرور زمان، با توجه به اهرم یا لوریجی (Leverage) که انتخاب کرده‌اید، مارجین ۲۰ دلاری شما که به خاطر اهرم افزایش یافته (درست مثل این‌که مقداری مارجین هم از بروکر یا صرافی قرض گرفته باشید) شروع به نابودی می‌کند. آنقدر ضرر می‌دهید که پوزیشن مورد نظر، مارجین قرض گرفته شما را می‌بلعد!!
درست در این لحظه است که صرافی دست به کار شده، پوزیشن معاملاتی شما را به صورت خودکار می‌بندد و اعلام می‌کند که شما لیکوئید شده‌اید!!
در حالت کلی، لیکوئید شدن در دو حالت رخ می‌دهد:
- لیکوئید جزئی – معامله را در سریع‌ترین زمان ممکن می‌بندد و تریدر بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهد.
- لیکوئید کلی – معامله را در صورت سقوط شدید بازار می‌بندد و تریدر کل سرمایه خود را از دست می‌دهد.
مطالب بیشتر: لوریج در فارکس چیست؟ کاربرد و ویژگی‌های اهرم در فارکس
لیکوئید شدن در کدام معاملات رخ می‌دهد؟
در حالت کلی، می‌توان این‌طور در نظر گرفت که لیکوئید شدن در معاملاتی اتفاق می‌افتد که اصطلاحاً مارجین نام دارند. یعنی معاملاتی که در آن‌ها، شما بخشی از سرمایه درگیر در پوزیشن معاملاتی را از صرافی – یا بروکر – به امانت گرفته‌اید و در اصل از اهرم یا لوریج (Leverage) برای انجام معاملات استفاده کرده‌اید.
نکته‌ای که وجود دارد این است که در مورد بازار ارزهای دیجیتال و صرافی‌های آن، لیکوئید شدن بیشتر مربوط به معاملات فیوچرز می‌شود تا اسپات؛ چون فقط در بخش معاملات فیوچرز است که بحث مارجین و لوریج مطرح است.
اما منظور از لیکوئید شدن در بازار فارکس چیست؟
لیکوئید شدن در بازار فارکس هم دقیقاً همان ساز و کاری را دارد که در بخش ارزهای دیجیتال توضیح دادیم. تنها تفاوتی که وجود دارد، این است که در بازار فارکس به جای لیکوئید شدن، از اصطلاح کال مارجین (Margin Call) یا مارجین کال برای توصیف این موقعیت استفاده می‌شود.
نحوه فرار از لیکوئید شدن!
شاید پس از اطلاعاتی که در مورد لیکوئید شدن یا کال مارجین در فارکس به دست آوردیم، اکنون سوال اصلی این باشد که خوب… برای فرار این این اتفاق هولناک چه‌کارهایی می‌توان انجام داد؟
- در صورت امکان تزریق سرمایه انجام دهید
- سعی کنید پوزیشن‌های – خصوصاً ریزشی – دیگر را ببندید
- بخشی از دارایی‌های خود را به فروش برسانید
و خلاصه از هر راهی که فکر می‌کنید قابلیتش را دارید، سعی کنید مارجین پوزیشن معاملاتی مورد نظر را به سطحی برسانید که بتواند از لیکوئید شدن عبور کند.
نحوه جلوگیری از لیکوئید شدن
اما همیشه گفته‌اند که پیشگیری بهتر از درمان است… برخی راه‌کارها و دستورالعمل‌ها هم هستند که به شما کمک می‌کنند تا به گونه‌ای در فارکس و کریپتو فعالیت داشته باشد که تا حد امکان، دچار لیکوئید شدن نشوید.
مواردی از قبیل:
- کل سرمایه خود را وارد بازار نکنید
- استراتژی معاملاتی داشته باشید
- از اهرم‌ها یا لوریج‌های پایین استفاده کنید
- در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری دقت کنید
- از حد ضرر برای سفارش‌گذاری استفاده کنید
کل سرمایه خود را وارد بازار نکنید
واقعیت این است که هر دو بازار، هم فرکس و هم ارزهای دیجیتال، بازارهای پر نوسان هستند و حتی در صورتی که بالاترین تسلط را بر تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال داشته باشید، باز هم این امکان وجود دارد که پوزیشن‌های معاملاتی‌تان بر وفق مراد پیش نروند.
بر همین اساس، همیشه اولین و مهم‌ترین توصیه‌ای که به تریدرها می‌شود این است که همه سرمایه خود را وارد بازار نکنند. از یک سو، در صورت بروز اتفاقاتی مثل همین لیکوئید شدن همه سرمایه‌تان را از دست نخواهید داد و از دیگر سو، سرمایه آماده‌ای خواهید داشت تا با تزریق آن به حساب، در بزنگاه‌ها از لیکوئید شدن جلوگیری کنید.
استراتژی معاملاتی داشته باشید
یکی دیگر از مهم‌ترین توصیه‌ها برای دور ماندن از لیکوئید شدن، این است که چه برای ترید کردن در فارکس و چه بازار ارزهای دیجیتال، یک استراتژی معاملاتی درست و اصولی برای خودتان داشته باشد.
این استراتژی به شما می‌کند تا از هیجانات دور بمانید، درست‌تر و منطقی‌تر تصمیم‌گیری کنید و مسیر درست و مشخصی برای حرکت داشته باشید.
مطالب بیشتر: انواع استراتژی معاملاتی در بازار فارکس؛ بهترین استراتژی‌های معاملاتی فارکس
از اهرم‌ها یا لوریج‌های پایین استفاده کنید
نکته این است که حتی تریدرهای حرفه‌ای هم برای معاملات خود از اهرم‌های خیلی بالا استفاده نمی‌کنند. توجه داشته باشید که اهرم‌های بالا، همان‌قدر که پتانسیل کسب سود شما را ارتقا می‌دهند، ریسک معاملات را نیز به شدت افزایش می‌دهند و می‌توانند شما را لیکوئید کنند.
در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری‌تان دقت کنید
در بازار فارکس جفت ارزهای اگزوتیک، و در بازار ارزهای دیجیتال شت کوین‌ها، دارایی‌هایی هستند که به شدت در نوسان و به معنای واقعی کلمه غیر قابل پیش‌بینی هستند.
انتخاب چنین دارایی‌هایی برای سبد سرمایه‌گذاری و معاملاتی، اگر چه ممکن است به دلیل نوسانات تند و تیز جذاب به نظر برسد، اما اصلی‌ترین دلیل لیکوئید شدن بسیاری از معامله‌گران است. به ویژه اگر معامله‌گر مبتدی هستید، بهتر است از دارایی‌های باثبات‌تر شروع کنید.
از حد ضرر برای سفارش‌گذاری استفاده کنید
چه در بروکرهای فارکس و چه در صرافی‌های ارز دیجیتال آنلاین، هنگام سفارش‌گذاری، گزینه‌های متعددی برای تعیین حد سود و حد ضرر در اختیار شما قرار می‌گیرند. استفاده از این قابلیت حد ضرر که استاپ لاس (Stop Loss) هم خوانده می‌شود، تا حد بسیاری زیادی می‌تواند جلوی لیکوئید شدن شما را بگیرد.
نحوه کار حد ضرر نیز به این صورت است که پس از تحمل رقم یا حجم مشخصی ضرر، سیستم به صورت خودکار پوزیشن معاملاتی مورد نظر را می‌بندد تا ضرر بیش از حد نشده و شما را لیکوئید نکند.
جمع‌بندی
لیکوئید شدن (Liquidation) در بازار ارزهای دیجیتال، زمانی اتفاق می‌افتد که بازار، بر خلاف پیش‌بینی‌ها و پوزیشن‌های معاملاتی شما عمل کرده و شما را متحمل ضررهای سنگین می‌کند. در نتیجه، صرافی برای این‌که این ضرر بیش از حد سنگین نشده و شما و پلتفرم را به دردسر نیندازد، ابتدا هشدار داده و سپس اقدام به بستن خودکار پوزیشن‌های معاملاتی می‌کند.
لیکوئید شدن در بازار فارکس هم دقیقاً همان ساز و کاری را دارد که در بخش ارزهای دیجیتال توضیح دادیم. تنها تفاوتی که وجود دارد، این است که در بازار فارکس به جای لیکوئید شدن، از اصطلاح کال مارجین (Call Margin) برای توصیف این موقعیت استفاده می‌شود.
در لحظه‌ای که سیستم هشدار می‌دهد در حال لیکوئید شدن هستید، چند کار می‌توانید برای رهایی از این وضعیت انجام دهید:
- در صورت امکان تزریق سرمایه انجام دهید
- سعی کنید پوزیشن‌های – خصوصاً ریزشی – دیگر را ببندید
- بخشی از دارایی‌های خود را به فروش برسانید
اما برای جلوگیری از بروز لیکوئید شدن در بازار کریپتو و فارکس، توصیه‌های زیر را نیز جدی بگیرید:
- کل سرمایه خود را وارد بازار نکنید
- استراتژی معاملاتی داشته باشید
- از اهرم‌ها یا لوریج‌های پایین استفاده کنید
- در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری دقت کنید
- از حد ضرر برای سفارش‌گذاری استفاده کنید
سوالات متداول
- منظور از لیکوئید شدن (Liquidation) چیست؟
منظور از لیکوئید شدن (Liquidation) بستن پوزیشن‌های معاملاتی به دلیل فراتر رفتن ضرر معامله از سهم صرافی یا بروکر در مارجین است. زمانی که صرافی یا بروکر ببیند ضرر معامله از مارجین دریافتی از پلتفرم فراتر رفته، به صورت خودکار آن را می‌بندد!
- لیکوئید شدن در کدام معاملات رخ می‌دهد؟
لیکوئید شدن در فیوچرز (Futures) ارزهای دیجیتال و در حالت کلی معاملات مارجین (Margin) رخ می‌دهد. معاملاتی که بر اساس اهرم یا لوریج (Leverage) کار می‌کنند.
- لیکوئید شدن در کریپتو و فارکس چه تفاوتی با هم دارند؟
هر دو بازار، ساز و کار لیکوئید شدن یکسانی دارند، فقط در بازار فارکس به جای اصطلاح لیکوئید شدن (Liquidation) از اصطلاح کال مارجین (Margin Call) استفاده می‌شود.
- اگر سیستم هشدار لیکوئید شدن داد، چکار باید بکنیم؟
در صورت هشدار دادن سیستم در خصوص احتمال لیکوئید شدن، باید به هر طریقی شده مارجین خود را افزایش دهید؛ برای این‌کار می‌توانید :
- در صورت امکان، تزریق سرمایه انجام دهید
- سعی کنید پوزیشن‌های – خصوصاً ریزشی – دیگر را ببندید
- بخشی از دارایی‌های خود را به فروش برسانید
و مواردی از این دست…
- برای جلوگیری از لیکوئید شدن چکار می‌توان کرد؟
برای جلوگیری از لیکوئید شدن در کریپتو و فارکس، کل سرمایه خود را وارد بازار نکنید، استراتژی معاملاتی داشته باشید، از اهرم‌ها یا لوریج‌های پایین استفاده کنید، در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری دقت کنید، از حد ضرر برای سفارش‌گذاری استفاده کنید و مواردی از این دست…