بیت‌ کوین چیست؟ ۰ تا ۱۰۰ بیتکوین (Bitcoin)، پادشاه ارزهای دیجیتال

بیت‌ کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، نخستین ارز دیجیتالی است که در سال ۲۰۰۸ میلادی، توسط فردی ناشناس معرفی شده است. بیت‌ کوین در واقع یک پول کاملاً دیجیتال است که به‌صورت غیر متمرکز بر بستر بلاکچین پیاده و عرضه شده است. این‌که بلاکچین بیت‌ کوین چیست و چگونه کار می‌کند، نحوه ایجاد بیتکوین روی این بلاکچین به  چه صورتی است و شبکه به چه شیوه‌ای کار می‌کند، نقل و انتقالات، تبادلات و تراکنش‌های بیت‌ کوین چگونه هستند و سوالات بسیاری از این دست، مواردی‌اند که قرار است در ادامه این مطلب از پیپسیلون به آن‌ها پرداخته شود.

در بخش‌های آتی مقاله، پس از مروری کوتاه بر بیت‌ کوین، ویژگی‌ها و تاریخچه پیدایش آن، شبکه بلاکچین بیت‌ کوین و نحوه عملکرد آن را بررسی خواهیم کرد، نحوه به دست آوردن این ارز دیجیتال محبوب را معرفی خواهیم کرد و در پایان نیز راه‌های خرید و فروش و نگهداری از بیت‌ کوین را توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

بیت‌ کوین (Bitcoin) چیست؟

بیت‌ کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، که دارای نشان اختصاری منحصربه‌فرد ₿ نیز در بازارهای مالی است، اولین ارز دیجیتالی است که پا به عرصه وجود گذاشته است. البته، استفاده از ارز دیجیتال برای بیت‌ کوین و ارزهای مشابه آن، در ایران مصطلح شده ولی چندان درست نیست!

ارز دیجیتال، در لغت به ارزهایی اطلاق می‌شود که به‌صورت دیجیتالی قابلیت تراکنش و نقل و انتقال دارند؛ از این رو، ارزهای فیاتی که از طریق سیستم‌های آنلاین بانکی نیز سال‌های سال است وجود دارند نیز ارز دیجیتال تلقی نمی‌شوند. اصطلاح درستی که می‌تواند نشان دهنده ماهیت اصلی بیتکوین باشد، ارز رمزنگاری شده (Cryptocurrency) یا رمز ارز است.

ارزهایی که با استفاده از فناوری رمزنگاری و بر بستر دفاتر کل توزیع ‌شده‌ای (Distributed Ledger) به‌نام بلاکچین (Blockchain) راه‌اندازی شده‌اند.

مهم‌ترین رسالت بیت‌ کوین به عنوان اصطلاحاً یک ارز دیجیتال، تراکنش در دنیای غیر متمرکز (Decentralized) بوده است. دنیایی که در آن خبری از نهادهای نظارتی مثل دولت‌ها و سیستم‌های اقتصادی نیست، برای انجام تراکنش‌ها نیازی به هیچ‌گونه سازمان یا سیستم متمرکز مثل سیستم‌های بانکی وجود ندارد و کنترل آن، تمام و کمال در دست مردمی است که عضو شبکه هستند

تصور کنید خالق بیت‌ کوین سعی داشته سیستمی را به شما ارزانی کند که در آن، میزان تسلط من و شمای نوعی به شبکه و تراکنش‌ها و داده‌های آن، هیچ تفاوتی با بانک‌های مرکزی بزرگ دنیا، ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، سازمان‌های جاسوسی بزرگ و دولت‌ها ندارد!!

تعریف بیت‌ کوین به زبان ساده

شاید ساده‌ترین تعریفی که می‌توان برای بیت‌ کوین عنوان کرد، همان‌چیزی باشد که خالق آن ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در سال ۲۰۰۸ میلادی برای نخستین بار از بابت معرفی این ارز دیجیتال منتشر کرده بود:

یک سیستم پول الکترونیک همتابه‌همتا…

از همین یک جمله می‌توان موارد بسیار مهم زیر را برداشت کرد:

• بیت‌ کوین یک پول است؛ درست مثل دلار و ریال و پول‌های دیگری که دارای ارزش هستند
• بیت‌ کوین یک پول الکترونیک است؛ یعنی خبری از پول فیزیکی نیست و صرفاً با یک‌سری داده دیجیتال طرفیم
• بیت‌ کوین همتابه‌همتا (Peer To Peer) است؛ به این مفهوم که خبری از نهاد یا واسطه مرکزی در آن نیست و تراکنش‌ها به‌صورت کاملا فرد به فرد صورت می‌گیرند.

برای درک این سیستم پولی الکترونیک همتابه‌همتا، کافی است شبکه بیتکوین را متصور شوید. در این شبکه، مجموعه‌ای از کاربران را تصور کنید که با کامپیوترهای خود به نرم‌افزار اصلی (Bitcoin Core) متصل شده‌اند و داده‌ها و جزئیات شبکه را در اختیار دارند. هر یک از این کاربران و کامپیوترهایشان، یک نود (Node) نامیده می‌شوند.

هر نود می‌تواند مجموعه‌ای از داده‌ها را وارد شبکه کرده و شروع به ایجاد تراکنش‌های جدید کند. اما برای ایجاد این تراکنش‌های جدید، به تایید دیگر نودها – اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها – نیاز خواهد داشت. همه نودها هم به یک میزان به شبکه دسترسی دارند، به یک میزان قابلیت دارند و به یک میزان حق رای برای تایید تراکنش‌ها دارند!

البته، در ادامه و در بخش توصیف نحوه عملکرد بلاکچین بیت‌ کوین، توضیح خواهیم داد که چرا برخی از نودها که کامپیوترهای قوی‌تری دارند، قدرت بیشتری از خود در شبکه به نمایش می‌گذارند.

تاریخچه بیتکوین

بیایید قبل از پرداختن بیت‌ کوین و تاریخچه پیدایش آن، سری به دورانی بزنیم که این ارز دیجیتال به مرور در حال شکل گرفتن در ذهن یک نوآور خارق‌العاده بود!

برگردیم به سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ میلادی، که سیستم‌های بانکی متمرکز با رویکرد غیرحرفه‌ای خود باعث شده بودند حباب‌های بزرگی در اقتصاد پدید آمده و بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹ میلادی سر بزند. دورانی که مردم، به‌طور کامل اعتماد خود را به سیستم‌های اقتصادی متمرکز از دست داده بودند و به نظر می‌رسید که هر چه تا آن لحظه توسط این سیستم‌ها رشته شده بود، در حال پنبه شدن است!!

بیت‌ کوین، درست در این دوران پا به عرصه وجود گذاشت. یک ارز الکترونیکی همتا‌به‌همتا که ادعا می‌کرد به هیچ واسطه‌ای برای نقل و انتقالات نیاز ندارد و کاربران می‌توانند تراکنش‌های آن را به‌صورت فرد به فرد انجام دهند و خود کنترل کننده کامل شبکه باشند.

این سیستم، برای نخستین بار در قالب یک وایت پیپر (White Paper) و توسط فردی یا گروهی ناشناس تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. زمان معرفی، سال ۲۰۰۸ میلادی بود اما عرضه آن، حدود یک‌سال بعد یعنی در سال ۲۰۰۹ میلادی صورت گرفت؛ زمانی که نر‌م‌افزار متن‌باز (Open Source) بیت‌ کوین منتشر شد.

در واقع:

• سال ۲۰۰۸ میلادی – راه‌اندازی دامنه بیتکوین (bitcoin.org) و انتشار وایت پیپر آن
• سال ۲۰۰۹ میلادی (نهم ژانویه) – انتشار نخستین نسخه نرم‌افزار بیتکوین در وب‌سایت سورس‌فورج (sourceforge.net)

مطالب مرتبط: تفاوت ارز دیجیتال و فارکس؛ ۰ تا ۱۰۰ مقایسه فارکس و کریپتو

خالق بیت‌ کوین، ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)

امروز و پس از حدود ۱۵ سال از عرضه بیت‌ کوین، هنوز هم هویت خالق آن در هاله‌ای از ابهام است. در واقع از فرد یا گروهی که ارز دیجیتال بیت‌ کوین را خلق و وایت پیپر آن را منتشر کرده است، تنها یک اسم در اختیار ماست که خودش لو داده و همان ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) است.

کلیه فعالیت‌های ساتوشی ناکاموتو از ابتدای راه‌اندازی شبکه تاکنون، در بستر اینترنت ثبت و ضبط شده است. فعالیت ناکاموتو برای راه‌اندازی شبکه بیت‌ کوین، مشخصاً از سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شده و در این مدت، با عده‌ای از اساتید رمزنگاری برجسته جهان نیز در ارتباط بوده است.

تا اواسط سال ۲۰۱۰ میلادی، ساتوشی ناکاموتو خود به‌صورت فعال در توسعه بیت‌ کوین مشارکت داشته و اصلاحات متعددی را در آن اعمال کرد. اما در سال ۲۰۱۰، کنترل بیت‌ کوین را به برنامه‌نویس دیگری تحت عنوان گوین اندرسن (Gavin Andresen) سپرده و از ادامه توسعه شبکه بیتکوین کناره‌گیری کرد.

 در آوریل ۲۰۱۱ میلادی بود که ساتوشی ناکاموتو پیامی منتشر کرده و در آن اعلام کرد که به کار دیگری مشغول شده و بیت‌ کوین را هم به فرد مناسبی سپرده است. این آخرین پیام شناخته ‌شده از ساتوشی ناکاموتو تا به امروز بوده و پس ‌از آن، دیگر خبری از وی نشده است!

البته، طی این حدود ۱۵ سال از انتشار بیت‌ کوین، افراد زیادی آمده و رفته و به‌عنوان ساتوشی ناکاموتوی افسانه‌ای معرفی شده‌اند. افرادی از قبیل:

• نیک سابو (Nick Szabo)
• دوریان پرینتیس ساتوشی ناکاموتو (Dorian Prentice Satoshi Nakamoto)
• هال فینی (Hal Finney)
• کریگ رایت (Craig Wright)

و حتی افراد سرشناسی همچون ایلان ماسک یا استیو جابز فقید!!

نحوه عملکرد بلاکچین بیت‌ کوین

یکی از مواردی که معمولاً برای بسیاری از افرادی که علاقه‌مند به بیت‌ کوین و ارزهای دیجیتال هستند یا آن را خرید و فروش و ترید می‌کنند، همیشه گنگ بوده، نحوه عملکرد شبکه بیت‌ کوین یا در واقع بلاکچین آن بوده است.

بلاکچین، یک فناوری نسبتاً مدرن و پیچیده است که شاید کم‌تر کسی بتواند سر از ماهیت و عملکرد آن سر درآورد. در مورد بلاکچین بیت‌ کوین نیز این پیچیدگی و مدرن بودن صادق است و از این رو شاید کم‌تر کسی بتواند ماهیت این ارز دیجیتال را به درستی درک کند. اما در ادامه، سعی می‌کنیم نحوه عملکرد شبکه بیت‌ کوین و بلاکچین آن را به زبان خیلی ساده و قابل فهم توضیح دهیم.

شبکه بیت کوین، در حقیقت از تعدادی بلوک (Block) تشکیل شده است که به صورت زنجیره‌وار (Chain) به هم متصل شده‌اند و یک زنجیره بلوکی یا بلاکچین (Blockchain) را تشکیل داده‌اند. اساساً به همین خاطر اسم این شبکه را بلاکچین گذاشته‌اند.

بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست و چگونه کار می‌کند؟

نحوه ایجاد این بلوک‌ها و تشکیل زنجیره بلوکی هم درست همان چیزی است که مفهوم عرضه بیت‌ کوین، تراکنش‌های آن، استخراج بیت کوین و سختی شبکه و هاوینگ و غیره… در آن نهفته است. اگر بخواهیم به زبان خیلی خیلی ساده و قابل فهم، نحوه عملکرد شبکه بیتکوین را توضیح دهیم، چند مرحله زیر را خواهیم داشت:

• یکی از نودها یک تراکنش جدید را آغاز می‌کند (به شبکه ارسال می‌کند)
• داده‌های تراکنش، هش بلوک قبلی و آدرس مقصد (کلید عمومی) وارد یک بلوک جدید می‌شود
• این داده‌ها قبل از تایید و ایجاد بلوک، با دیگر نودها به اشتراک گذاشته می‌شوند
• نودهای فعال در شبکه برای تایید تراکنش و ایجاد بلوک، یک معادله ریاضی را حل می‌کنند
• هر یک از نودها که بتواند معادله را زودتر حل کند، پاداش گرفته و تراکنش را تایید می‌کند
• به نودی که تراکنش را تایید کرده پاداش تعلق می‌گیرد که تعدادی بیت‌کوین است
• و در نهایت تراکنش تایید و ثبت شده و بلوک جدید به زنجیره اضافه می‌شود

چند نکته و یک‌سری مبانی پایه در مورد این مراحل وجود دارد که بهتر است با آن‌ها آشنا شویم:

• تا زمانی که بلوک جدید توسط نودها تایید نشده باشد، ایجاد نشده و تراکنش انجام نمی‌شود
• فرایند تایید تراکنش در اصطلاح مکانیسم اجماع نام دارد
• مکانیسم اجماع به‌کار رفته در شبکه بیت‌کوین، از نوع گواه اثبات کار (Proof of Work) است
• تراکنش‌ها تا زمانی که تایید نشده‌اند، در یک مکان موقتی به‌نام ممپول (Mempool) قرار می‌گیرند!
• حاصل معادله ریاضی مورد نظر عدد نانس (Nonce) نام دارد
• معادله ریاضی مورد نظر برای تایید تراکنش توسط تابعی تحت عنوان تابع هش (Hash Function) تولید می‌شود
• تابع هش ممکن است سختی معادله را کاهش یا افزایش دهد که سختی شبکه (Network Difficulty) نام دارد
• فرایند حل معادله، رسیدن به عدد نانس، تایید و ایجاد بلوک و دریافت پاداش، استخراج (Mining) نام دارد
• پاداش استخراج در شبکه بیت‌کوین مشخص است (در سال ۲۰۲۴ معادل ۳.۱۲۵ بیت‌کوین)
• این پاداش هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود که به آن هاوینگ بیت‌کوین (Bitcoin Halving) می‌گویند
• نودها برای استخراج، باید توان محاسباتی دستگاه‌های خود را بالا ببرند (دلیل توسعه ماینرها)
• ساتوشی ناکاموتو برای بیت‌کوین‌های قابل استخراج سقف تعیین کرده که معادل ۲۱ میلیون کوین است

با این پیش‌زمینه از نحوه عملکرد شبکه بیت‌کوین، اکنون ببینیم که این شبکه و ارز بومی آن، دارای چه ویژگی‌هایی است.

ویژگی‌های بیت‌ کوین

اما ببینیم که مهم‌ترین ویژگی‌های بیت‌کوین، به‌عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال چه هستند:

• غیر متمرکز بودن
• عرضه محدود و خاصیت ضد تورمی
• ایمنی بالا و غیر قابل جعل بودن
• تراکنش‌های ساده و آسان
• تراکنش‌های نیمه ناشناس
• غیر قابل برگشت بودن

غیر متمرکز بودن

گفتیم که غیر متمرکز بودن (Decentralized) بودن مهم‌ترین ویژگی بیت‌کوین، وجه تمایز آن با ارزهای فیات و اساساً رسالت آن برای تغییر دنیایی است که پا به آن گذاشته است!

این غیر متمرکز بودن، باعث شده است تا بیت‌کوین از بسیاری جهات، به یک ابزار پرداخت فوق‌العاده برای کاربرانش تبدیل شود. احتمالاً همه ما به‌عنوان یک ایرانی، قابلیت‌های بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال به واسطه غیر متمرکز بودن‌شان را بهتر درک می‌کنیم! ارزهایی که بدون نیاز به کارت‌های پرداخت بین‌المللی، یا سیستم‌های بانکی و دردسرهای پرداخت‌ برون‌مرزی، به راحتی قابل نقل و انتقال هستند و گره از مشکلاتی مثل تحریم و عدم دسترسی و غیره گشوده‌اند.

عرضه محدود و خاصیت ضد تورمی

دیگر خاصی و ویژگی‌های مهمی که ساتوشی ناکاموتو برای بیت‌کوین قرار داده است، عرضه محدود آن است. واقعیت این است که تعداد کل بیت‌کوین‌هایی که می‌توان استخراج کرد، تنها ۲۱ میلیون کوین است. در اصل، پس از این‌که ۲۱ میلیون اُمین کوین بیت‌کوین استخراج شد، عرضه این ارز در دنیا متوقف خواهد شد.

این عرضه محدود، باعث شده است تا بیت‌کوین دارای خاصیت ضد تورمی باشد. وقتی در بالانس عرضه و تقاضا، مکانیسمی پیاده شده که عرضه را محدود می‌کند، طبیعی است که قیمت به مرور زمان دچار تورم نشده و ارزش دارایی حفظ خواهد شد.

از طرفی، در کنار سقف عرضه، شبکه بیت‌کوین به واسطه سختی شبکه (Network Difficulty) به نحوی طراحی شده است که در هر ۱۰ دقیقه، تقریباً امکان ایجاد فقط یک بلوک جدید وجود دارد!

ایمنی بالا و غیر قابل جعل بودن

بزرگ بودن شبکه بیت‌کوین و طیف گسترده‌ای از نودها از یک سو، و زیرساخت‌های فوق‌العاده حرفه‌ای و ایمن طراحی شده برای آن از سویی دیگر، باعث شده‌اند تا شبکه بیت‌کوین شبکه‌ای ایمن و غیر قابل هک باشد.

در اصل، از نظر تئوری امکان هک شبکه وجود دارد ولی برای آن، به اندازه توان محاسباتی نیاز است که:

• اولاً از عهده کسی تامین چنین توان محاسباتی بالایی ساخته نیست
• ثانیاً وقتی کسی چنین امکاناتی داشته باشد، چرا باید صرف هک و نابودی شبکه کند وقتی می‌تواند بیت‌کوین استخراج کرده و کلی پول به جیب بزند؟!!

در عین حال، این نکته را نیز باید در نظر داشته باشید که بلاکچین بیت‌کوین، یک دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger) است که یک نسخه از آن در اختیار همه نودهای فعال در شبکه قرار گرفته است. از این رو امکان دستکاری، جعل و دخل و تصرف در آن وجود ندارد.

تراکنش‌های ساده و آسان

تراکنش‌های بیت‌ کوین بسیار ساده، سریع و آسان هستند. برای درک این مهم، کافی است یک‌بار نحوه پرداخت بین‌المللی و برون مرزی پول از طریق سیستم‌های بانکی را امتحان کنید و سپس به اندازه چند دلار، بیت‌ کوین به یکی از دوستان‌تان در آن سر دنیا بفرستید.

البته، سرعت تراکنش‌های بیت‌کوین، در مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتالی جدیدی که پا به عرصه وجود گذاشته‌اند به مراتب پایین‌تر است؛ اما در حال کلی، می‌توان گفت که تراکنش‌های آن بسیار ساده و سریع هستند.

تراکنش‌های نیمه ناشناس

واقعیت این است که تراکنش‌های بیت‌ کوین نه کاملاً ناشناس هستند که قابلیت ردیابی نداشته باشند، و نه کاملاً شناس هستند که برای فرستنده یا گیرنده دردسرساز شوند!

داده‌هایی که در یک تراکنش در دسترس هستند، آدرس‌های عمومی و خصوصی گیرنده و فرستنده و مبلغ تراکنش هستند، که قابل ردیابی‌اند، اما هیچ‌گونه دسترسی به داده‌های هویتی و شخصی فرستنده و گیرنده نمی‌دهند.

غیر قابل برگشت بودن

و اما آخرین ویژگی مهم بیت‌ کوین، برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌ها در آن است. ویژگی که باعث می‌شود امکان تقلب و خرج دوباره بیت‌ کوین از بین برود.

توکنومیکس بیت‌ کوین

تعداد کل عرضه بیت‌ کوین	۲۱,۰۰۰,۰۰۰ بیتکوین
تعداد کوین‌های در گردش	۱۹,۶۷۱,۱۲۵ بیتکوین
تاریخ هاوینگ جدید بیت‌ کوین	آوریل ۲۰۲۴ میلادی
پاداش ایجاد هر بلاک قبل از هاوینگ	۶.۲۵ بیتکوین
پاداش ایجاد هر بلاک بعد از هاوینگ	۳.۱۲۵ بیتکوین
سختی شبکه (Network Difficulty)	تعداد ۱ بلوک به ازای هر ۱۰ دقیقه

استخراج بیت‌ کوین

قبلاً اشاره کردیم که برای استخراج بیت‌ کوین، نودها به کامپیوترها یا ابزارهایی با توان محاسباتی بالا نیاز دارند تا با استفاده از آن، معادله تابع هش را حل کرده، به عدد نانس دست پیدا کرده و با تایید تراکنش و ایجاد بلاک جدید، پاداش خود را دریافت کنند.

از آن‌جا که طی سال‌های اخیر، به دلیل افزایش نجومی قیمت بیت‌ کوین، نودها ماینر بسیاری با قدرت‌های پردازشی فوق‌العاده به شبکه اضافه شده‌اند تا از پتانسیل سود بالای آن استفاده کنند، امکان استخراج بیت‌ کوین با کامپیوترهای عادی و کارت‌های گرافیکی دیگر میسر نیست.

جدیدترین ماینرهایی که برای این منظور استفاده می‌شوند، دستگاه‌های اسیک (ASIC) هستند که دارای توان محاسباتی و هش ریت مختلف و صد البته قیمت‌های بالا هستند. ضمن آن‌که بحث استخراج بیت‌ کوین، از نظر تامین انرژی برق مورد نیاز، مباحث قانونی و رگولاتوری و موارید از این دست نیز قابل بررسی است که بهتر است در صورت تمایل، سراغ منابع تخصصی پیرامون این حوزه بروید.

خرید و فروش و ترید بیت‌ کوین

بازار ارزهای دیجیتال، یکی از بازارهای پر نوسان در سطح دنیا است و همین نوسانات، پتانسیل سود بالایی را در اختیار سرمایه‌گذاران و تریدرها قرار می‌‌دهد. شما از دو طریق می‌توانید از ارزهای دیجیتال و پادشاه آن‌ها، بیت‌ کوین، کسب سود کنید:

• سرمایه‌گذاری (Investing) – بیت‌ کوین بخرید و نگه دارید تا افزایش قیمت پیدا کند
• ترید کردن (Trading) – روی نوسانات قیمتی بیت‌ کوین شرط‌بندی و ترید کنید و به سود برسید

باز هم چه سرمایه‌گذاری و چه ترید کردن بیت‌کوین و در حالت کلی ارزهای دیجیتال، مباحثی کاملاً حرفه‌ای و تخصصی هستند که نیاز به مطالعه، کسب دانش، مهارت و تمرین و تکرار هستند و بهتر است در صورت تمایل، به صورت جدی در این خصوص تحقیق و تفحص کنید.

کیف پول بیتکوین

و اما برای آن دسته از افراد که به دنبال نگهداری طولانی مدت از بیت‌ کوین هستند و به نوعی، قصد هولد کردن (Holding) این ارز دیجیتال را دارند، طیف گسترده‌ای از کیف پول‌های بیت‌ کوین معرفی شده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

عنوان کیف پول	نوع کیف پول	توضیحات
تراست والت (Trust Wallet)	نرم‌افزاری (موبایل)	بهترین گزینه برای کاربران تازه‌کار
لجر (Ledger)	سخت‌افزاری	امن‌ترین کیف پول بیت‌کوین
ترزور (Trezor)	سخت‌افزاری	امن‌ترین کیف پول بیت‌کوین
الکتروم (Electrum)	نرم‌افزاری (موبایل و دسکتاپ)	بهترین گزینه برای کاربران حرفه‌ای

بیت‌ کوین در ایران و جهان

از آن‌جا که بیت‌ کوین و ارزهای دیجیتال در حالت کلی فناوری‌هایی جدید به شمار می‌آیند، چهارچوب‌های رگولاتوری و موازین قانونی هنوز در مورد آن‌ها آن طور که باید تکمیل نشده است. در برخی از کشورها با قانونی بودن بیت‌ کوین و برخی ارزهای دیجیتال روبه‌رو هستیم، در برخی دیگر صرفاً صرافی‌های ارز دیجیتال دارای مجوز فعالیت هستند و خودِ ارزهای دیجیتال هنوز قانونی اعلام نشده‌اند و در برخی دیگر نیز بیتکوین و ارزهای دیجیتال و صرافی‌های رمز ارزی ممنوع هستند.

در ایران، استخراج یا ماینینگ بیتکوین چند سالی است که قانونی اعلام شده است؛ هر چند که در خصوص شرایط راه‌اندازی مزارع و انرژی مصرفی آن‌ها چهارچوب‌ها و محدودیت‌هایی اعمال شده است که استخراج کننده‌های ایرانی بیتکوین باید از آن‌ها پیروی کنند.

از نظر فعالیت‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال نیز در تیر ماه سال ۱۳۹۸ بود که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از به رسمیت شناخته شدن صنعت ارزهای دیجیتال در کشور با موافقت کمیسیون اقتصادی دولت خبر داد. هر چند که هنوز هم مقررات این حوزه مانند سایر کشورهای دنیا، در ایران نیز تثبیت نشده و ابهامات فراوانی پیرامون آن وجود دارد.

جمع‌بندی

بیت‌ کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، که دارای نشان اختصاری منحصربه‌فرد ₿ نیز در بازارهای مالی است، اولین ارز دیجیتالی است که پا به عرصه وجود گذاشته است. این ارز رمزنگاری شده در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط فردی – یا گروهی – ناشناس تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شده است:

• سال ۲۰۰۸ میلادی – راه‌اندازی دامنه بیت‌ کوین (bitcoin.org) و انتشار وایت پیپر آن
• سال ۲۰۰۹ میلادی (نهم ژانویه) – انتشار نخستین نسخه نرم‌افزار بیت‌ کوین در وب‌سایت سورس‌فورج (sourceforge.net)

جالب است بدانید که هنوز هم بعد از حدود ۱۵ سال از معرفی بیت‌ کوین، هویت ساتوشی ناکاموتو، خالق‌ افسانه‌ای پادشاه ارزهای دیجیتال دنیا در هاله‌ای از ابهام است. ارزی با ویژگی‌های:

• غیر متمرکز بودن
• عرضه محدود و خاصیت ضد تورمی
• ایمنی بالا و غیر قابل جعل بودن
• تراکنش‌های ساده و آسان
• تراکنش‌های نیمه ناشناس
• غیر قابل برگشت بودن

در متن مقاله، کلیه این ویزگی‌ها در کنار سازوکار شبکه بلاکچین بیت‌ کوین، نحوه خرید و روش و ترید این ارز دیجیتال، نحوه استخراج آن و همین‌طور کیف پول‌های نگهداری از آن معرفی شده‌اند.

سوالات متداول

۱. بیت‌ کوین (Bitcoin) چیست؟

بیت‌ کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، که دارای نشان اختصاری منحصربه‌فرد ₿ نیز در بازارهای مالی است، اولین ارز دیجیتالی است که پا به عرصه وجود گذاشته است. این ارز رمزنگاری شده در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط فردی – یا گروهی – ناشناس تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شده و طبق گفته ناکاموتو، یک پول الکترونیکی همتابه‌همتا است.

۲. مهم‌ترین ویژگی‌های بیت‌ کوین چیست؟

مهم‌ترین ویژگی‌های بیت‌ کوین که آن را از ارزهای فیات متمایز کرده است عبارتند از:

• غیر متمرکز بودن
• عرضه محدود و خاصیت ضد تورمی
• ایمنی بالا و غیر قابل جعل بودن
• تراکنش‌های ساده و آسان
• تراکنش‌های نیمه ناشناس
• غیر قابل برگشت بودن

۳. چه مقدار بیت‌ کوین استخراج شده و چقدر باقی مانده است؟

تعداد کل بیت‌ کوین‌های عرضه شده یا قابل استخراج، ۲۱ میلیون کوین است که قریب به ۲۰ میلیون کوین از آن‌ها – چیزی در حدود ۹۲ درصد – استخراج شده‌اند.