فیلم سینمایی The Founder؛ داستان شکل‌گیری بزرگترین فست فود دنیا

مهراب پارسیان
۱۴۰۳-۰۲-۰۱
۲۳:۳۰

زمان مطالعه:

9 دقیقه

احتمالا شخصی در جهان نیست که نام مک دونالد را نشنیده باشد؛ بزرگترین فست فود جهان با روش‌های ابتکاری خاص خود. فیلم سینمایی The Founder در رابطه با فردی به نام ری کراک (Ray Kroc)، فروشنده‌ای سطح پایین است که فست فود ابتکاری دو برادر مک دونالد، را با ترکیبی از جاه طلبی، پشتکار و هوش اقتصادی به بزرگترین تجارت رستوران در جهان تبدیل کرد. برای نقد و بررسی این فیلم آموزنده تا پایان با پیپسیلون همراه باشید.

مشخصات این فیلم به شکل خلاصه به شرح زیر است:

نام فیلم	بنیان‌گذار (The Founder)
کارگردان	جان لی هنکاک (John Lee Hancock)
فیلم‌نامه نویس	رابرت سیگل (Robert Siegel)
تهیه‌کننده	کرین لاندر – جرمی رنر – آرون رایدر
سال ساخت	۲۰۱۶ میلادی
مدت فیلم	۱ ساعت و ۵۵ دقیقه
بازیگران	مایکل کیتون – لورا درن – نیک آفرمن – جان کارول لینچ – پاتریک ویلسون – بی جی نواک
امتیاز IMDB	امتیاز ۷.۲ از ۱۰
امتیاز RottenTomatoes	۸۱ درصد
امتیاز MetaCritic	۶۶ درصد
بودجه تولید	۲۵ میلیون دلار
فروش گیشه	۲۴.۱ میلیون دلار

جدول اطلاعات فیلم سینمایی Founder

نقد فیلم سینمایی The Founder

فیلم سینمایی The Founder یا “بنیان‌گذار”، فیلمی گیرا و غیرمنتظره ظریف درباره پیدایش امپراطوری همبرگر مک دونالد است. فیلمنامه با انتخاب هوشمندانه مایکل کیتون به عنوان یکی از بازیگران پرجذبه سینمای جهان، از کلیشه‌پردازی دوری می‌کند. کیتون در نقش ری کراک بازی می‌کند، یک بازاریاب نیازمند، جاه طلب و کم اعتماد به نفس که در دهه ۱۹۵۰ امتیاز فرانچایز سراسری را برای اولین رستوران همبرگر کالیفرنیا طراحی کرد و در نهایت آن را از صاحبان و پیشگامان انقلابی فست فود، دیک و مک مک‌دونالد با بازی نیک آفرمن و جان کارول لینچ گرفت.

پرده اول فیلم سینمایی The Founder با دقت سعی دارد تا کراک را شخصیتی همدل نشان دهد. رابرت سیگل فیلمنامه نویس و جان لی هنکاک کارگردان به طرز هوشمندانه‌ای تلاش‌های اولیه ری، هیجان واقعی او از کشف برادران مک دونالد و تیزبینی او در دیدن پتانسیل جهانی رستوران همبرگر کوچکشان را به تصویر می‌کشند. آیا اینکه او را بنیان‌گذار بنامیم اشتباه است؟

تجربه رفتن به مک دونالد در هر کجای دنیا، همان چیزی است که کراک تصور کرده و به طور موثر آن را پایه‌ریزی کرد. در این مسیر، فیلم سینمایی Founder چیزهایی در مورد سرمایه‌داری کارآفرینی پس از جنگ، نوآوری، گسترش شرکت‌ها و حقوق مالکیت فکری به ما نشان می‌دهد. حتی نگاهی اجمالی به عصر جدید سیستم سرمایه‌داری با تفکر دونالد ترامپ می‌اندازد.

رِی کراک واقعی (۱۹۰۲-۱۹۸۴)، همانطور که دانشجویان رشته بازرگانی و خیلی از مصرف‌کنندگان فست‌فود می‌دانند، کارآفرینی است که اعداد بزرگ را روی تابلو مک‌دونالد گذاشت. در دهه ۱۹۵۰، این عدد ناچیز بود، اما از آن زمان به بعد با رقم سرسام‌آور و کمی ترسناک «میلیاردها میلیارد» جایگزین شده است. کراک دوست داشت خودش را بنیان‌گذار مک‌دونالد بداند.

فیلم سینمایی Founder با رویکردی محتاطانه، افسانه‌‌ای تلخ و شیرین به سبک قدیمی را از سرمایه‌داری خوب آمریکایی در مقابل سرمایه‌داری بد روایت می‌کند و نشان می‌دهد که چطور ری کراک با له کردن مک و دیک مک‌دونالد قبل از اینکه شرکت خود را نابود کنند، ثروت خود را به دست می‌آورد. تاریخ گاهی اوقات این برادران را ساده‌لوح و تقریبا آدم‌های فریب‌خورده به تصویر کشیده است.

اما فیلم سینمایی Founder برعکس، نشان می‌دهد که برادران مک‌دونالد به اندازه‌ای که بتوانند از خودشان دفاع کنند، حرص و طمع نداشتند. آن‌ها به چیزی که ساخته‌اند افتخار می‌کنند و از آن راضی هستند. بازی‌های درخشان و غمگینانه نیک آفرمن در نقش دیک و جان کارول لینچ دوست‌داشتنی در نقش مک، استدلال‌هایی برای شرافت آن‌ها هستند.

کارگردان، جان لی هنکاک، همه چیز را بیش از حد مرتب و تمیز نگه می‌دارد (همه چیز می‌درخشد و براق است)، اما او همچنین داستان را حتی زمانی که صحبت‌های تجاری اضافه تهدید به کند شدن سرعت فیلم می‌کنند، پرانرژی نگه می‌دارد. او هم‌چون ری، به نظر می‌رسد تحت تاثیر برادران مک‌دونالد قرار گرفته است.

آقای هنکاک تمایل به دخالت بی‌مورد، فیلمبرداری بیش از حد و برش بیش از حد دارد، در حالی که باید اجازه دهد دوربین کار خود را انجام دهد. این موضوع اندکی اذیت‌کننده است.

آقای کیتون به‌عنوان یک بازیگر، اغلب به شدت عصبی به نظر می‌رسد، بنابراین وقتی ساکت می‌شود، احساس می‌کنید که اتفاق مهمی در حال رخ دادن است. با افزایش جاه‌طلبی ری، او خودخواه‌تر می‌شود و رویکردی صرفا ابزاری نسبت به افراد دیگر در پیش می‌گیرد که به زندگی خانگی‌اش نفوذ می‌کند. یکی از کلیشه‌های فیلم‌های راجع‌به مردان بزرگ این است که چنین فیلم‌هایی نمی‌تواند بدون یک همسر غرغرو یا عاشق وجود داشته باشد.

شخصیت ری در فیلم سینمایی Founder، هر دو را دارد. لورا درن نقش اتل، همسر غرغرو و همچنین همسر اول را بازی می‌کند. خانم درن با نورپردازی بد، محیط کسل‌کننده و شخصیتی ضعیف، تمام تلاش خود را برای مورد توجه قرار گرفتن می‌کند. اما نقش جون، همسر سوم ری، لیندا کاردلینی عملکرد بهتری دارد. اول اینکه، او می‌تواند لبخند بزند (او فضا و ری را روشن می‌کند)، لباس‌های زیبا می‌پوشد و از دستاوردهای ری لذت می‌برد. (دومین همسر کراک، جین دابینز گرین، همچنان گم‌شده است.)

فیلم‌سازان پیش‌تر برای روایت داستان مردان بزرگ، فقط به بخش‌های مثبت وی می‌پرداختند و هاله‌ای از مقدس بودن به دور او می‌کشیدند. اما در فیلم سینمایی Founder داستان کمی متفاوت است و ضعف‌ها، رذایل او، عیاشی و غیره را نیز برجسته می‌کنند. اما مرد بزرگ داستان ما، همچنان بزرگ و بسیار با کاریزما و فرد پیروز باقی می‌ماند. یعنی ری با وجود تمام کارهای بدش، هرگز به عنوان یک فرد به شدت منفی به نظر نمی‌رسد.

داستان فیلم سینمایی The Founder

داستان فیلم سینمایی Founder اینگونه شکل می‌گیرد که کراکِ کیتون مردی زحمتکش و همیشه در سفر است، از شهری به شهر دیگر رانندگی می‌کند و از خدمات کُند و نامنظم در رستوران‌هایی که برای ناهار می‌رود کلافه می‌شود، در حالی که همسر خسته‌اش (نقشی بدون جذابیت برای لورا درن) در خانه می‌ماند. ری سعی دارد به مدیران رستوران، دستگاه میلک شیک پنج مخزنه جدیدی را بفروشد که پنج برابر مدل تک مخزنه معمولی کار می‌کند. یعنی به طور کلیدی مفهوم افزایش عرضه را به آن‌ها بفروشد که تقاضای خودش را از طریق تحریک بازار ایجاد می‌کند.

این مرد بیچاره در سراسر کشور با درهای بسته روبرو می‌شود. اما نه در کالیفرنیا، جایی که دو برادر باهوش و خوش برخورد، “دیک” و “مک” مک‌دونالد، سیستم فست فودی فوق‌العاده کارآمدی را در رستوران همبرگر خود بدون بشقاب، بدون کارد و چنگال و بدون زمان انتظار خسته‌کننده ایجاد کرده‌اند. آن‌ها شش یا هشت دستگاه میلک شیک پنج مخزنه کراک را می‌خواهند. آن‌ها لازم نیست تقاضا ایجاد کنند، چرا که از قبل، بیشتر از چیزی که بتوانند مدیریت کنند، مشتری دارند.

ری به داستان آن‌ها گوش می‌دهد و از نبوغ خلاقانه و روحیه آمریکایی آن‌ها هیجان‌زده می‌شود. او به طور جدی اصرار دارد که برای آن‌ها یک عملیات فرانچایز راه‌اندازی کند. دیر یا زود، برادران بیچاره مک دونالد متوجه می‌شوند که این مرد، اولین تصاحب شرکتی آمریکا را انجام داده است.

در فیلم سینمایی Founder، شخصیت کراک مانند دونالد ترامپ جوان، طرفدار پر و پا قرص کتاب‌های خودیاری و چگونگی پیدا کردن دوست و تاثیرگذاری بر دیگران است. او به تنهایی در اتاق‌های کثیف هتل خود به صفحه گرامافونی انگیزشی گوش می‌دهد که جملات کالوین کولیج را زمزمه می‌کند: «هیچ چیز در دنیا نمی‌تواند جایگزین پشتکار شود، استعداد کافی نیست، هیچ چیز بیشتر از مردان ناموفق با استعداد رایج نیست و …». این برادران مک دونالد بودند که استعداد داشتند. کراک کسی بود که پشتکار داشت. با این حال، این هم به نوعی استعداد محسوب می‌شود.

همچنین مانند ترامپ، ثروت کراک بر پایه زمین و املاک و مستغلات بنا شده بود، نه برگر. او در نهایت اهمیت خرید زمین برای شعبات فرنچایز خود را درک می‌کند و باز هم مانند ترامپ، او به یک متخصص اولیه در زمینه برندسازی و هویت بازار تبدیل می‌شود. وی با حیرت برادران، حق تکثیر نام محکم و اطمینان بخش آن‌ها را به دست می‌آورد. سرانجام به تئوری عرضه بیش از تقاضای خود بازمی‌گردد: آمریکا نمی‌دانست که یک همبرگر فروشی زنجیره‌ای را می‌خواهد یا به آن نیاز دارد، تا اینکه کراک آن را به آمریکا داد.

با این حال، فیلم سینمایی Founder تاثیری کاملا متفاوت با مستند پر هیاهوی مورگان اسپورلاک به نام “سوپر سایز من” در سال ۲۰۰۴ دارد، که عادت آمریکایی‌ها به بیگ مک را به عنوان چیزی ناخوشایند و مضر نشان می‌داد. هر چقدر هم که رفتار کراک در این فیلم بد باشد و هر چقدر هم که معصومیت مک و دیک بیچاره تکان‌دهنده باشد، مشتریان واقعی رستوران هرگز به جز افرادی راضی نشان داده نمی‌شوند. شاید اصلا بیننده دعوت شده است تا همه این‌ها را به عنوان تجارت اجتناب‌ناپذیر و خشن نیروهای بازار ببیند.

مهمتر اینکه، ری کراکِ کیتون، خود را یک جامعه‌ستیز یا خودشیفته نمی‌بیند، بلکه خود را به عنوان قهرمانی برای یک درام که به موفقیت می‌رسد، می‌بیند. او فکر می‌کند مرد کوچکی است که اوضاع را به نفع خود تغییر می‌دهد. با این حال، در پایان، ما جنبه کاملا متفاوتی از او را مشاهده می‌کنیم.

سخن پایانی

در مجموع فیلم سینمایی The Founder فیلمی خوش ساخت و جذاب است که می‌تواند یک داستان واقعی از رشد و قدرت‌گیری بزرگترین رستوران زنجیره‌ای جهان را به ما نمایش دهد. قطعا مانند هر داستان روایتی دیگر، این فیلم نیز با تفاوت‌های کوچکی نسبت به واقعیت همراه است. اما این تفاوت‌ها تاثیری بر داستان واقعی ندارند. اگر علاقه دارید تا مفاهیم استفاده درست از موقعیت‌ها و مدیریت حرفه‌ای را بیاموزید، قطعا فیلم سینمایی The Founder می‌تواند برای شما گزینه‌ای آموزنده باشد.