دراودان چیست؟ Drawdown در فارکس و نحوه محاسبه آن

قطعا می‌دانید که معامله در بازار فارکس می‌تواند منجر به سود یا ضرر شود. موفقیت یک معامله‌گر بر اساس فاکتورهای مختلفی مانند سابقه معاملاتی، تجربه، دانش و موارد دیگر سنجیده می‌شود. اما همه معامله‌گران، صرف‌نظر از نتیجه نهایی، با دراودان یا افت سرمایه (Drawdown) روبرو می‌شوند. دراودان در فارکس و سایر بازارهای مالی برای هر معامله‌گری اتفاق می‌افتد و بدون آن، می‌توان گفت که معامله در فارکس غیرممکن خواهد بود. بنابراین، بهتر است بفهمیم که دراودان چیست و چگونه می‌توان آن را به سود تبدیل کرد. پس تا پایان مقاله با پیپسیلون همراه باشید.

دراودان چیست؟

هر معامله‌گر باید بداند که در مسیر معاملات وی، دراودان یا افت سرمایه وجود دارد و ترس از دراودان نباید مانع معامله کردن شود. دراودان، یک وضعیت کاملا طبیعی در دنیای معاملات است.

اما دراودان چیست؟ دراودان (Drawdown) یا افت سرمایه، کاهش ارزش سرمایه در حساب معاملاتی به دلیل ضرر ایجاد شده از معاملات است. به عبارت دیگر، زمانی که معاملات با ضرر همراه باشد، افت سرمایه اتفاق می‌افتد. دراودان به دو دسته شناور (موقت) یا ثابت (دائم) تقسیم می‌شود.

دراودان شناور: یعنی کاهش سرمایه از معامله‌ای ضررده که این معامله هنوز بسته نشده است.

دراودان ثابت: یعنی کاهش سرمایه از معامله‌ای ضررده که این معامله بسته شده است.

همان طور که متوجه شده‌اید، دراودان شناور بر تراز حساب تاثیر نمی‌گذارد، افت سرمایه ثابت باعث کاهش موجودی آن می‌شود.

مثال دراودان شناور

فرض کنید که شما در حساب خود ۵۰۰۰ دلار پول دارید و ۱۰ سهم از شرکت X را خریداری می‌کنید. بعد از مدتی، ارزش هر سهم شرکت X به ۹۰ دلار کاهش می‌یابد. با توجه به این موضوع که شما هر سهم را در قیمت بالاتری خریداری کرده‌اید، الان شما با یک کاهش سرمایه شناور یا موقت به اندازه ۱۰ دلار برای هر سهم این شرکت مواجه هستید.

بنابراین، موجودی موقت حساب شما ۴۹۰۰ دلار است، در حالی که تراز حساب بدون تغییر باقی می‌ماند و ۵۰۰۰ دلار است. حال اگر قیمت برعکس شود و در یک روند افزایشی قرار گیرد، میزان دراودان شما کاهش می‌یابد.

مثال دراودان ثابت

باز هم فرض کنید که تراز حساب شما ۵۰۰۰ دلار است و شما ۱۰ سهم شرکت X را به قیمت ۱۰۰ دلار برای هر واحد سهم خریداری می‌کنید. بعد از مدتی، ارزش هر سهم شرکت X کاهش می‌یابد و حالا هر سهم ۹۰ دلار معامله می‌شود. پس بر اساس قیمت خرید شما که ۱۰۰ دلار بوده است، شما در لحظه با یک دراودان شناور ۱۰ دلار برای هر سهم مواجه هستید. شما فرض می‌کنید که قیمت بیشتر کاهش می‌یابد، بنابراین از معامله باخت خارج می‌شوید. زمانی که این معامله را ببندید، تراز حساب شما تغییر می‌کند و حالا عدد ۴۹۰۰ دلار را به شما نشان می‌دهد. حال، دراودان شناور به افت سرمایه ثابت تبدیل شده است.

نحوه محاسبه دراودان در فارکس چگونه است؟

با توجه به مثال‌های بالا، می‌توانید به طور دقیق نحوه محاسبه دراودان را درک کنید. معامله‌گران به طور معمول دو نوع دراودان را محاسبه می‌کنند که یکی دراودان از سرمایه اولیه و دیگری دراودان حداکثر است.

فرمول محاسبه دراودان از سرمایه اولیه (Base Drawdown)

برای محاسبه‌ی دراودان از سرمایه اولیه از فرمول زیر استفاده می‌شود: (از راست به چپ بخوانید)

دراودان سرمایه اولیه (بر حسب درصد) = ( ( تراز اولیه حساب – کمترین مقدار سپرده ) ÷ تراز اولیه حساب ) × ۱۰۰

مثال قبل را در نظر بگیرید. در آن حالت مقدار دراودان سرمایه اولیه برابر می‌شود با: (از راست به چپ بخوانید)

دراودان سرمایه اولیه = ( ( ۵۰۰۰ – ۴۹۰۰ ) ÷ ۵۰۰۰ ) × ۱۰۰ = ۲%

یعنی دراودان اولیه ما نسبت به موجودی قبل از ورود به معامله برابر ۲ درصد است.

فرمول محاسبه دراودان حداکثر (Maximum Drawdown)

دراودان حداکثر که به آن حداکثر میزان کاهش سرمایه نیز گفته می‌شود، یک شاخص موقت است که اختلاف بین اوج و کف بعدی سرمایه در یک حساب سرمایه‌گذاری یا معاملاتی را نشان می‌دهد.

برای محاسبه‌ی دراودان حداکثر از فرمول زیر استفاده می‌شود: (از راست به چپ بخوانید)

دراودان حداکثر (بر حسب درصد) = ( ( بالاترین مقدار مارجین حساب – پایین‌ترین مقدار مارجین حساب ) ÷ بالاترین مقدار مارجین حساب ) × ۱۰۰

فرض کنید که در یک بازه زمانی مشخص، بیشترین مقدار دارایی در حساب شما برابر ۶۰۰۰ دلار و کمترین مقدار دارایی برابر ۴۵۰۰ دلار بوده است. در این حالت دراودان حداکثر شما برابر می‌شود با: (از راست به چپ بخوانید)

دراودان حداکثر = ( ( ۶۰۰۰ – ۴۵۰۰ ) ÷ ۶۰۰۰ ) × ۱۰۰ = ۲۵%

که یعنی حداکثر افت سرمایه در حساب معاملاتی شما برابر ۲۵ درصد بوده است.

انواع دراودان در فارکس چیست؟

علاوه بر روش‌های محاسبه‌ی دراودان، انواع مختلفی از افت سرمایه در فارکس وجود دارد. برای تعیین دقیق‌تر نوع دراودان مورد نیاز برای محاسبه توسط یک معامله‌گر، یک طبقه‌بندی رسمی وجود دارد:

1. دراودان شناور (موقت): زمانی رخ می‌دهد که موقعیت‌های ضررده، هنوز باز باشد.
2. دراودان ثابت (دائم): زمانی اتفاق می‌افتد که یک معامله‌گر ضرر شناور را ثابت کرده و از معاملات باخت خارج شود.
3. دراودان حداکثر: حداکثر کاهش از اوج به کف برای یک حساب سرمایه‌گذاری یا معاملاتی در کل دوره‌ی معاملات.
4. دراودان نسبی: تفاوت بین اندازه‌ی سپرده‌ی اولیه و حداکثر ضرر (موقت یا دائم) برای کل دوره‌ی معاملاتی.
5. دراودان مطلق (پایه): تفاوت بین تراز حساب معاملاتی قبل و بعد از معامله.

سطح قابل قبول در دراودان چیست؟

می‌توانید با توجه به میزان دراودان، یک استراتژی معاملاتی را برای خود تعیین کرده و برای تعیین کارایی آن نیز از روش دراودان نسبی استفاده کنید. با توجه به سطح قابل قبول دراودان نسبی، استراتژی‌های معاملاتی در دسته‌بندی زیر قرار می‌گیرند:

کم خطر (محافظه‌کارانه)

استراتژی‌های محافظه‌کارانه نشان‌دهنده حداقل تحمل ریسک و درآمد کم اما ثابت است. در استراتژی‌های کم‌خطر، افت بیش از ۱۵ درصد مجاز نیست، اما به طور ایده‌آل نباید از ۱۰ درصد تجاوز کند.

متعادل (بالانس)

استراتژی‌های متعادل رایج‌ترین نوع در معاملات فارکس هستند. آن‌ها با دراودان ۲۰ تا ۳۵ درصد، عملکرد خوبی دارند.

پر خطر (تهاجمی)

این مدل استراتژی شامل معامله با اهرم بالا است، که به معنای سطح ریسک بالاتر می‌باشد. در چنین سیستم‌های معاملاتی، دراودان تا ۵۰ درصد نیز قابل قبول است و هنگام استفاده از استراتژی مارتینگل، تا ۷۰ درصد نیز مجاز خواهد بود.

توجه: به خاطر داشته باشید که استفاده از استراتژی مارتینگل بسیار پر ریسک بوده و به هیچ عنوان به معامله‌گران مبتدی توصیه نمی‌شود!

یکی از عوامل دراودان در فارکس: استفاده از اهرم بالا

رویکرد تهاجمی معامله‌گران به دلیل پتانسیل بالای سود، برای مبتدیان جذاب است. در سیستم‌های معاملاتی با این شرایط، عموما اهرم بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد که باعث افزایش سود در کوتاه مدت می‌شود.. اما این روش یک جنبه‌ی منفی هم دارد: ریسک بالا. اهرم بالاتر یعنی احتمال ریسک ضرر بالاتر. اگر آمادگی دیدن نیمی از سرمایه خود در یک دراودان را ندارید، اهرم را بالا نبرید.

احتمالا در اطراف خودتان معامله‌گرانی را دیده‌اید که در ابتدای استفاده از اهرم بالا یا ترید تهاجمی، سود زیادی به دست آورده‌اند، اما در معاملات بعدی، به طور کامل سپرده آن‌ها از بین رفته و اهداف سرمایه‌گذاریشان نیز نابود شده است. بنابراین، در چنین شرایطی، معاملات فارکس تنها برای حرفه‌ای‌های واقعی امکان‌پذیر است و به احتمال زیاد ۹۹ درصد از تازه‌کارها سرمایه خود را از دست می‌دهند.

چه چیزی را می‌توان از دراودان در فارکس آموخت؟

همانطور که در اسم دراودان یا افت سرمایه می‌بینیم، افت به معنای ضرر است، و فرقی نمی‌کند موقت یا ثابت باشد. بنابراین، از نظر روانی، افت را به صورت منفی درک می‌کنیم.

وجود دراودان در فارکس به ما می‌گوید که برنامه‌ی اولیه‌ی ما در آستانه‌ی شکست قرار دارد یا قبلا شکست خورده است. بنابراین، باید برای آن تصمیمی گرفته شود. اگر در زمان ورود به یک معامله، ضرر ۱۰ تا ۲۰ درصدی را در نظر گرفته‌اید، پس دراودان در این محدوده به معنای زمانِ بستن معامله است.

چرا باید دلایل دراودان در فارکس را تجزیه و تحلیل کنیم؟

اگر دچار دراودان شوید که به ضرر ثابت تبدیل شود، به این معنی است که معاملات فارکس مطابق میل شما و آنچه برنامه‌ریزی کرده‌اید، پیش نرفته است. در نتیجه اگر در معاملات شما مشکلی ایجاد شود، باید حتما آن را تجزیه و تحلیل کنید تا بتوانید از تکرار این مشکل در معاملات بعدی جلوگیری کنید.

تجزیه و تحلیل دراودان در فارکس یا سایر بازارهای مالی، یک عنصر مهم در ارزیابی یک استراتژی معاملاتی است. اگر در مدت طولانی، دراودان شما از حد قابل قبول فراتر نرفته باشد، می‌توان گفت که استراتژی معاملاتی شما به طور کامل کار می‌کند.

دلایل زیادی برای دراودان وجود دارد؛ از یک سهل‌انگاری معمولی تا عوامل غیرقابل پیش‌بینی. اگر دراودان در فارکس به دلیل اشتباه شما رخ داده است، برای معاملات بعدی آن را در نظر بگیرید و به مسیر خود ادامه دهید. اگر نمی‌دانید چرا دراودان رخ داده است، دیگر بر اساس این استراتژی وارد معاملات فارکس نشوید.

بیشتر بخوانید: لیکوئید شدن چیست؟ لیکویید شدن (Liquidation) در ارز دیجیتال و فارکس

ارزیابی دراودان در فارکس

برای تجزیه و تحلیل صحیح علل افت سرمایه و نتیجه‌گیری درست از آن، از چند قانون استفاده کنید:

تعیین ریسک قابل قبول

معاملات فارکس، خواه ناخواه، با ریسک همراه است. قبل از تنظیم و اجرای هر پوزیشن، باید ارزیابی اثربخشی و نسبت ریسک به بازده آن را انجام دهیم. این بدان معناست که باید تمام جوانب را در نظر بگیرید و اگر مقدار سود احتمالی برای شما مناسب بود، میزان ریسک منطقی خود را نیز مشخص کنید. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید از سرمایه‌گذاری خود ۱۰۰ درصد سود به دست آورید، افت ۲۰ درصدی یا حتی ۳۰ درصدی قابل قبول است.

تعیین حد ضرر (Stop Loss)

برای اینکه جلو از بین رفتن سرمایه خود را بگیرید، باید برای تمامی معاملات حتما حد ضرر یا همان استاپ لاس (Stop Loss) تعیین کنید. بازار همیشه با منطق شما سازگار و هم مسیر نخواهد بود. پس احتمال هر رخدادی را در نظر داشته باشید: بحران‌های مالی، ورشکستگی بانک‌ها، اقتصاد و سایر موارد.

استفاده از مدیریت ریسک

مدیریت ریسک مجموعه‌ای از اقدامات برای خارج کردن یک معامله یا سرمایه از زیان است. اگر دراودان در فارکس رخ دهد، اما مقدار آن حیاتی نباشد، می‌توانید برخی از روش‌های مورد استفاده سایر معامله‌گران را امتحان کنید. به عنوان مثال، می‌توانید یک Trailing Stop (حد ضرر شناور یا متحرک) تنظیم کنید یا روش پوشش ریسک (Hedging) را بکار بگیرید. قبل از شروع معامله با پول واقعی، توصیه می‌کنیم حتما روش و استراتژی معاملاتی خود را در حساب‌های دمو یا تست فارکس قرار داده و آن را بررسی کنید.

از معاملات ضررده خارج شوید

شاید برایتان منطقی نباشد، اما اگر دچار دراودان بزرگی شده‌اید که انتظارش را نداشتید، شاید بد نباشد که معامله خود را ببندید. گاهی مواقع شما با خروج از یک معامله ضررده و تحلیل و بررسی شرایط و استراتژی، می‌توانید ضرر خود را در معاملات بعدی جبران کنید. اما اگر فقط منظر بازگشت روند قیمت و کاهش دراودان خود باشید، امکان دارد سرمایه شما به طور کامل نابود شود.

راه حل کاهش دراودان در فارکس چیست؟

تصور کنید همه چیز را از قبل محاسبه کرده‌اید، اما همچنان دچار دراودان می‌شوید. برای به حداقل رساندن ضررها چه کاری باید انجام دهید؟ در ادامه چند گزینه مناسب را به شما پیشنهاد می‌دهیم:

خروج از معامله (Exit the Trade)

کمترین ضرر، ضرری است که بلافاصله قطع شود که یعنی معامله مربوط به آن را ببندید. اگر دراودان رخ دهد و از حد قابل قبول فراتر رود و شما بر اساس مهارت و توانایی که دارید، نتوانید آن مسئله را حل کنید، بهتر است معامله را ببندید. از معامله خارج شوید، دلایل این افت سرمایه را تجزیه و تحلیل کنید و تلاش کنید تا در معاملات بعدی دیگر ضرری به این شکل نداشته باشید.

حد ضرر شناور (Trailing Stop)

اگر نمی‌خواهید معامله ضررده خود را ببندید، حداقل می‌توانید سعی کنید وضعیت را اصلاح کنید. اولین ابزار، محدودکننده‌ی خودکار ضرر یا همان تریلینگ استاپ است. اما شما نباید یک حد ضرر ساده بگذارید که صرفا از این معامله خارج شوید. شما باید یک حد ضرر شناور (Trailing Stop) تنظیم کنید که خط قیمت را تا زمانی که معامله به سود برسد، دنبال کند.

یک حد ضرر شناور مانند حد ضرر (Stop Loss) در منطقه ضرر و حد سود (Take Profit) در منطقه سود عمل می‌کند. یعنی پس از رسیدن به سطح آن، معامله بسته خواهد شد. اگر دراودان در یک معامله شروع به کاهش کند، حد ضرر شناور نیز با آن همراه می‌شود تا بتواند از ضرر معامله شما، کم کند.

پوشش ریسک (Hedging)

پوشش ریسک یا هج کردن، یعنی ورود به یک معامله‌ی هم اندازه با معامله ضررده اما در خلاف جهت آن. اگر معامله‌ی پوشش ریسک در همان جفت ارزی باز شود که معامله ضررده را دارد، در عمل معامله ضررده شما قفل شده است. این امر هم ضرر و هم سود را «قفل» می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا وضعیت معاملات خود را بررسی کرده و برای معامله ضررده خود، برنامه‌ریزی کنید.

پوشش ریسک در کل، کاری پیچیده به حساب می‌آید. به شکل رایج، پوشش ریسک روی یک جفت ارز اما در حساب‌های معاملاتی مختلف اتفاق می‌افتد یعنی مثلا دو معامله در USD/JPY، اما معامله خرید در حساب A و معامله فروش در حساب B. بدین شکل هیچ کدام از معاملات باعث مسدود شدن دیگری نمی‌شود.

یک راه حل دیگر این است که از دو جفت ارز مختلف برای هج کردن استفاده کنید. به عنوان مثال، ضرری که از سقوط EUR/USD به دست می‌آید، می‌تواند با سودی از افزایش USD/CHF جبران شود، زیرا آن‌ها در دو جهت خلاف یکدیگر حرکت می‌کنند.

دراودان در متاتریدر

اگر برای معاملات خود از پلتفرم متاتریدر (MetaTrader) استفاده می‌کنید، می‌توانید از بخش سوابق معاملاتی، میزان دراودان در ۳ زیربخش مختلف را مشاهده نمایید. بدین منظور کافیست از بخش ترمینال (Terminal) در متاتریدر ۴، وارد پنجره Account History شوید.

سپس در محیط این بخش کلیک راست کنید و گزینه Save as Detailed Report را انتخاب کرده و محل ذخیره‌سازی آن را مشخص کنید. برای متاتریدر ۵، فرآیند کمی متفاوت است. باید از بخش Toolbox، وارد پنجره History شوید و سپس کلیک راست کنید. سپس از منوی مقابل گزینه Report، روی HTML کلیک کنید (اگر روی گزینه Overview کلیک کنید، از سمت راست می‌توانید دراودان حداکثر را مشاهده کنید).

حال محل ذخیره‌سازی را مشخص کنید. فایلی که نرم‌افزار متاتریدر به شما می‌دهد را باز کنید و تا انتها پایین بروید. در این بخش سه گزینه از انواع دراودان به شما نمایش داده می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا سوال دراودان چیست و دراودان در فارکس چگونه محاسبه می‌شود را به خوبی پاسخ دهیم. اما به طور خلاصه، چند نکته کلیدی وجود دارد که بیان آن‌ها خالی از لطف نیست. دراودان در فارکس، یک رخداد کاملا طبیعی برای یک حساب یا معامله است. نباید از دراودان بترسید، بلکه باید بتوانید آن را کنترل کنید. برای این که معاملات موفقی داشته باشید، قبل از ورود به معامله باید بدانید که سطح قابل قبول دراودان در فارکس یا سایر بازارهای مالی چیست. مهمترین موضوع در معاملات شما این نیست که دراودان شما چقدر کم است، بلکه این است که چقدر سرمایه کسب کرده‌اید.