ژورنال معاملاتی چیست؟ مجله معاملاتی یا ژورنال معاملاتی، یکی از ابزارهایی است که کمتر در بازارهای معاملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که ایجاد و استفاده از آن در ابتدا خسته‌کننده به نظر می‌رسد و اکثر تریدرها، حوصله و نظم لازم برای به‌روزرسانی مدون آن را ندارند. با این وجود، استفاده درست و طولانی مدت از مجله معاملاتی می‌تواند یک معامله‌گر مبتدی را به یک تریدر حرفه‌ای و سودده تبدیل کند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که ژورنال معاملاتی چیست و چگونه می‌تواند آن را ایجاد و از آن استفاده کرد. پس تا انتهای مقاله با پیپسیلون همراه باشید.
ژورنال معاملاتی چیست؟
ژورنال معاملاتی (Trading Journal) روشی برای بررسی عملکرد معاملاتی شما با ثبت دقیق اتفاقات هر معامله معاملات است. با این کار می‌توانید معاملات گذشته را مرور کنید تا با یادگیری از معاملات موفق و اصلاح معاملات ناموفق، فعالیت تریدینگ خود را بهبود بخشید. همچنین این بررسی به شما امکان می‌دهد تا اشتباهاتی را که هنگام باز کردن یا بستن یک موقعیت (پوزیشن) مرتکب شده‌اید را مطالعه کنید.
ژورنال معاملاتی می‌تواند چیزی بیشتر از وارد کردن اطلاعات مربوط به معامله باشد. معامله‌گران می‌توانند افکار، احساسات و مشاهدات خود را در طول معامله یا بعد از بستن آن، به ژورنال اضافه کنند. عموما عنوان می‌شود که مجله معاملاتی خود را پس از بستن از معامله به‌روز کنید، چرا که ممکن است برخی نکات مهم و قابل استفاده بعد از هر معامله، از ذهن شما پاک شود.
مزایای استفاده از ژورنال معاملاتی چیست؟
ایجاد یک ژورنال معاملاتی، کاری ساده است که اگر به طور مداوم به‌روز شود، می‌تواند نتایج قابل توجهی به همراه داشته باشد. تفاوتی ندارد که می‌خواهید از یک قلم و کاغذ ساده استفاده کنید یا یک سند اکسل یا حتی نرم‌افزارهای حرفه‌ای. این کار با ردیابی تمام داده‌های شما می‌تواند یک استراتژی موفق ایجاد کند و به جلوگیری از تکرار اشتباهات رایج معاملاتی در طولانی مدت کمک شایانی داشته باشد.
مزایای کلیدی استفاده از ژورنال معاملاتی عبارتند از:
- یافتن سبک معاملاتی مناسب: اگر در حال انجام معامله روزانه هستید (اصطلاحا Day Trader)، اما ژورنال شما به وضوح نشان می‌دهد که اغلب استرس دارید و نمی‌توانید ریسک را به درستی مدیریت کنید، شاید انجام معاملات نوسانی (نوسان‌گیری یا Swing Trading) با خلقیات شما بیشتر سازگار باشد. معاملات میان مدت/بلندمدت آسان‌تر از معاملات کوتاه مدت نیست، اما برخی معامله‌گران با آن راحت‌تر هستند، زیرا می‌توانند زمان بسیار بیشتری را صرف تجزیه و تحلیل داده‌ها کنند و نیازی به تصمیم‌گیری سریع ندارند. آزمایش استراتژی‌های مختلف معاملاتی می‌تواند به شما در یافتن سبک معاملاتی مناسب کمک کند.
- شناسایی نقاط قوت/ ضعف: اگر به شکل مدون از ژورنال استفاده کنید و با آن سازگار باشید، فاکتورهای مختلف معاملات شما کم‌کم ظاهر می‌شود. شما باید بتوانید نقاط قوت و ضعف کلیدی خود را شناسایی کنید که نتیجه‌ی آن، یافتن سبک و استراتژی معاملاتی مناسب خواهد بود.
- منبع اطلاعات آموزشی: هیچ تریدری وجود ندارد که بتواند اعلام کند تمام آموزش‌های لازم در بازار مالی مانند فارکس را می‌داند. بازارها دائما در حال تحول هستند، استراتژی‌ها به مرور زمان ممکن است کارایی خود را از دست بدهند. بنابراین، معامله‌گران باید خود را به طور مستمر آموزش دهند. یکی از راه‌های انجام آن، مشاهدات در مورد بازار و توجه به آن‌ها است. شاید یکی از آن مشاهدات روزی به یک استراتژی سودده تبدیل شود.
- نظم و انضباط: پس از مدتی، به‌روز نگه داشتن یک ژورنال معاملاتی دیگر خسته‌کننده به نظر نمی‌رسد، بلکه بخشی عادی از روز معاملاتی شما می‌شود. این موضوع به یک معامله‌گر کمک می‌کند که سازگاری بیشتری داشته باشد و نظم و انضباط را یاد بگیرد.
- شناسایی احساسات: بررسی معاملات، روشی هوشمندانه برای تجزیه و تحلیل الگوهای رفتاری است و می‌تواند بینشی در مورد روانشناسی شخصی شما ایجاد کند. غیرممکن است که شما بتوانید احساسات خود را به طور کامل از روند معاملات خود حذف کنید. با این حال، اینکه بتوانید افکار و احساسات خود را در زمان‌های حساس مانند نقاط ورود و خروج ثبت کنید، دید بازتر و دقیق‌تری نسبت به انواع رفتارهای خوب و بد خود در زمان معامله کردن پیدا می‌کنید و می‌توانید رفتار بد یا هیجانی را کم کم از آن حذف کنید.
- بهبود مدیریت ریسک: مدیریت ریسک به معنی میزان ضرر قابل قبول برای شما در معامله (با در نظر گرفتن شرایط آن معامله) و کنترل آن است. با ثبت هر معامله در ژورنال، ممکن است متوجه مناطق یا شرایطی شوید که در آن، طرز فکر اشتباهی دارید و با تنظیم سطوح ریسک، شانس بیشتری برای موفقیت و افزایش سرمایه خود خواهید داشت.
برای آشنایی بیشتر با بازار فارکس، مقاله فارکس چیست؟ را مطالعه کنید
چگونه ژورنال معاملاتی ایجاد کنیم؟
اکنون که مزایای کلیدی ایجاد و استفاده از یک ژورنال معاملاتی را می‌دانید و درک می‌کنید که برای اینکه یک تریدر موفق باشید، باید آن را به شکل مدون به‌روزرسانی کرده و در این کار ثابت قدم بمانید، در ادامه چهار مرحله آسان برای تنظیم ژورنال معاملاتی معرفی می‌کنیم:
- روش دلخواه خود را برای ایجاد ژورنال پیدا کنید: قلم و کاغذ یا اکسل یا نرم‌افزارهای آنلاین و آفلاین مجله معاملاتی، اینکه کدام روش برای چه مدل معامله‌گر مناسب است، به ویژگی‌های شخصیتی آن معامله‌گر بستگی دارد.
- تصمیم بگیرید که چه اطلاعاتی را می‌خواهید بررسی و بازبینی کنید: ابزار استفاده شده، نوع معامله (خرید یا فروش)، تاریخ این ترید، استراتژی مورد استفاده، نسبت سود به ضرر (ریسک به ریوارد)، موفق بودن یا نبودن در معامله و غیره. در بخش بعدی، موارد پیشنهادی برای ثبت در ژورنال را عنوان می‌کنیم.
- پس از اتمام معامله، آن را وارد ژورنال کنید: این مهم‌ترین مرحله است که پس از اتمام معاملات، حتما آن را ثبت کنید. فرقی نمی‌کند که معامله سودده بوده یا ضررده، باید آن را ثبت کنید. در طول معامله نیز می‌توانید احساسات یا تفکرات مختلف خود را (منوط به اینکه حواستان از خود فرآیند معامله پرت نشود) یادداشت کنید.
- بررسی ژورنال: عملکرد خود را پس از مدت زمانی که برای خود تعیین کرده‌اید (روزانه، هفتگی یا ماهانه)، بررسی کرده و معاملات را تجزیه و تحلیل کنید. برای این کار وقت بگذارید و از آن سرسری عبور نکنید، چرا که می‌تواند شما را به یک تریدر موفق تبدیل کند.
گزینه هایی که در ژورنال معاملاتی استفاده می شوند
ممکن است اطلاعات ثبت شده در هر ژورنال معاملاتی با ژورنال دیگر متفاوت باشد که این موضوع به دلیل تفاوت در دیدگاه معامله‌گران با یکدیگر است. اما در ساده‌ترین شکل خود، یک مجله معاملاتی موفق شامل عناصر کلیدی زیر است:
- تاریخ و زمان معامله
- نام جفت ارز مبادله شده
- اندازه موقعیت (حجم معامله بر حسب واحد لات یا Lot)
- نوع پوزیشن (خرید یا فروش)
- نقاط ورود و خروج
- استراتژی یا سِتاپ معاملاتی
- نتیجه معامله زمانی که موقعیت بسته شده است
عناصر دیگری را می‌توان برای ارزیابی بیشتر سبک معاملاتی و بررسی عملکرد شما به ژورنال اضافه کرد. به یاد داشته باشید، هیچ راه درست یا نادرستی برای ایجاد ژورنال وجود ندارد، یعنی ژورنال معاملاتی یک سند شخصی است که به معامله‌گر کمک می‌کند تا فرآیند تریدینگ خود را تجزیه و تحلیل کرده و بهبود بخشد.
گزینه‌های دیگری که می‌توانند در مجله معاملاتی ثبت شوند شامل موارد زیر هستند:
- یک اسکرین شات از چارت در زمان معامله
- تفسیر شرایط بازار
- استدلال شما برای باز کردن این پوزیشن
- نقطه حد سود و ضرر
- مقدار سود یا ضرر نهایی (بعد از بسته شدن معامله)
- کارمزد پوزیشن
- احساسات یا تفکراتی که در طول باز بودن معامله داشته‌اید
مراحل ژورنال کردن یک معامله
معامله‌گران عموما به مرور زمان، نوع ژورنال‌نویسی خود را تغییر می‌دهند، زیرا به این نتیجه می‌رسند که چه مواردی برای آن‌ها مهم است و نیاز به بررسی و بازبینی دارد و همچنین چه مواردی غیر ضروری است. اما برای شروع این فرآیند، در ادامه ما نمونه‌ای از مسیر ژورنال کردن یک پوزیشن را عنوان می‌کنیم.
فرض کنید که شما در حال مشاهده یک چارت قیمتی هستید. بر اساس استراتژی معاملاتی خود، یک پوزیشن مناسب برای ورود را شناسایی می‌کنید. سعی کنید اطلاعات نسبتا کاملی را روی چارت پیاده کنید، یعنی مثلا اگر یک الگوی کندلی شما را به باز کردن معامله مشتاق کرده است، آن الگو را حتما روی چارت رسم کنید.
سعی کنید نقطه ورود، نقطه خروج، حد سود و حد ضرر را نیز روی چارت مشخص و علامت‌گذاری کنید. پس از باز کردن معامله، احساسات شخصی یا اتفاقات مهم در طول باز بودن پوزیشن را یادداشت کنید. البته مراقب باشید که این کار باعث عدم توجه به چارت و پوزیشن باز شما نشود. پس از پایان پوزیشن، از صفحه چارت به همراه جزئیاتی که روی آن اضافه کرده‌اید، یک اسکرین شات بگیرید.
حال به سراغ ژورنال بروید. تمام بخش‌هایی که داخل ژورنال از قبل قرار داده‌اید (مانند نام جفت ارز یا نقطه ورود و خروج یا حجم معامله و غیره) را تکمیل کنید. اگر احساسات یا اتفاقات مهم در طول معامله را در جایی غیر از ژورنال ثبت کرده‌اید، حتما آن‌ها را نیز وارد مجله معاملاتی خود کنید. در صورتی که از هر ابزاری غیر از قلم و کاغذ برای ژورنال‌نویسی استفاده می‌کنید، حتما اسکرین شات گرفته شده از چارت را به آن ضمیمه کنید.
در پایان روز، معاملات خود را از طریق ژورنال مورد بررسی و بازبینی قرار دهید. هیچ معامله‌ای را کنار نگذارید، یعنی حتی معاملات سودده خود را نیز بررسی کنید. گاهی مواقع می‌توان با اندکی اصلاح یا تغییر برخی فاکتورها، سود قابل کسب از یک معامله را افزایش داد یا حتی چند برابر کرد.
نحوه استفاده از ژورنال معاملاتی
پس از انجام اقدامات بالا، حال شما اطلاعات گسترده‌ای از معاملات خود را در اختیار دارید و باید بتوانید آن‌ها را برای بهبود نتایج معاملات خود مرور کنید. این مرور دو قیمت اصلی دارد؛ متوجه شوید چه کاری خوب است و آن را ادامه دهید یا متوجه شوید چه کاری اشتباه است و آن را متوقف یا اصلاح کنید. در ادامه چند نکته برای استفاده موفقیت‌آمیز از یک ژورنال معاملاتی و خواندن داده‌های آن‌ها آورده شده است.
- الگوهایی را مشخص کنید که منجر به ضرر شده است.
- توضیحات و نوشته‌های مربوط به ورود و خروج معاملات ضررده را بررسی کنید.
- الگوهایی را مشخص کنید که منجر به سود شده است.
- توضیحات و نوشته‌های مربوط به ورود و خروج معاملات سودده را بررسی کنید.
- برای به حداقل رساندن ضرر و به حداکثر رساندن سود و بر اساس بررسی‌های انجام شده در ۴ مرحله قبلی، معاملات خود را اصلاح کنید.
همچنین برای این کار می‌توانید سوالاتی از خود بپرسید که نمونه‌های آن را مطرح می‌کنیم:
- کدام الگوهای نمودار یا شاخص‌های فنی برای شما بهتر عمل می‌کنند؟ کدام نه؟
- آیا معاملاتی که به سمت حد سود می‌روند را خیلی زود می‌بندید؟ آیا می‌ترسید که همان سودی که کسب کرده‌اید (تا میانه موقعیت و نه تا زمان بسته شدن پوزیشن) را نیز از دست بدهید؟ آیا به این قصد، حد سود خود را در حین معامله تغییر می‌دهید؟
- آیا میزان ضرری که از هر معامله به شما رسیده، منطقی است؟ چگونه می‌توانید فرآیندهای انتخاب حد ضرر (Stop Loss) خود را بهبود بخشید؟
- هر چند وقت یکبار پلن‌های معاملاتی خود را مرور می‌کنید؟ از بین مواردی که بررسی کرده‌اید، آیا گزینه‌ای سودآور بوده است؟
- آیا روش معاملاتی‌ای (ستاپ) هست که آن را از دست داده یا انتخاب نکرده باشید؟ اگر هست، دلیل آن را می‌دانید؟ آیا این روش‌ها با استراتژی شما مطابق داشته است؟ یا می‌توانید آن‌ها را مطابقت دهید؟
- برای جلوگیری/کاهش ضررها یا به حداکثر رساندن سودها، چه کارهای متفاوتی می‌توانستید انجام دهید؟
- آیا در معاملات با لات‌های (حجم‌ها) متفاوت سودده بوده‌اید یا بیشتر موفقیت شما با میزان مشخصی از لات بوده است؟
- در چه نوع شرایطی از بازار خوب عمل کرده‌اید؟ نوسانات شدید (اسپایک) یا روند (کانال) یا تریدینگ رنج؟
- آیا بیشتر سودها یا ضررهای شما مربوط به جفت ارزهای خاصی بوده است؟
- کدام رویدادهای خبری باعث ایجاد نوساناتی شده است که شما به دنبال معامله در آن یا اجتناب از آن بودید؟
- کدام منطقه‌های زمانی (Time Zone) برای سبک معاملاتی شما مطلوب‌تر بوده است؟
- کدام روزهای هفته برای شما معاملات موفق بیشتر داشته است؟ یا کدام روزها ضررهای بیشتر داشته است؟
معرفی چند نمونه ژورنال معاملاتی
همان طور که پیش‌تر مطرح شد، اینکه هر فرد مجله معاملاتی خود را چگونه ایجاد و استفاده کند، به شخصیت و استراتژی او بستگی دارد. یک ژورنال معاملاتی باید ساده و متناسب با سبک معاملاتی خاص شما و اهدافی باشد که می‌خواهید به آن‌ها برسید. اما بر اساس پیشنهاد تریدرهای موفق بازار و مجله‌های معاملاتی رایج، ما یک نمونه ژورنال معاملاتی برای شما آماده کرده‌ایم.
این نمونه صرفا برای ایجاد یک تصویر ذهنی از مباحث مطرح شده در این مقاله است و شما می‌توانید بر اساس نیاز خود، آن را تغییر دهید. همچنین ما نمونه‌ی بالا را با استفاده از نرم‌افزار اکسل ایجاد کرده‌ایم. در کنار استفاده ساده از این روش، شما می‌توانید از پلتفرم‌های آنلاین یا آفلاین برای این منظور استفاده کنید که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
پلتفرم Trademetria
Trademetria در پلتفرم ژورنالی یکپارچه خود، امکانات خاصی را برای بهبود عملکرد معاملاتی شما ارائه می‌دهد. از این امکانات می‌توان به توانایی نظارت بر معیارهای متفاوت در چندین حساب مختلف، نمودارهای بسیار پیشرفته، امکان انجام بک تست و ارتباط با بیش از ۱۴۰ پلتفرم تحلیلی معاملاتی و کارگزاری فارکس اشاره کرد.
این پلتفرم هزینه‌های مختلفی از کاربران خود دریافت می‌کند، اما بخش رایگان آن (که امکانات محدودی دارد) را می‌توان بدون محدودیت زمانی استفاده کرد. همچنین پلتفرم Trademetria از انواع بازار سهام، فیوچرز، ارزهای دیجیتال و غیره پشتیبانی می‌کند.
پلتفرم TraderSync
TraderSync یک نرم‌افزار مجلات معاملاتی مبتنی بر پردازش ابری (Cloud-Based) بوده که برای دسکتاپ، اندروید و iOS معرفی شده است. شما می‌توانید بخش‌های مختلف این پلتفرم را در طول یک دوره آزمایشی رایگان ۷ روزه تجربه کنید، از جمله نمودارهای روزانه، تجزیه و تحلیل‌های خاص، امکان اشتراک‌گذاری معاملات، گزارش عملکرد و موارد دیگر.
با استفاده از ابزار هوش مصنوعی، TraderSync هر روز ژورنال معاملاتی شما را به شکل اتوماتیک به‌روزرسانی می‌کند و دیدگاه‌های خود از تریدهای شما را در قالبی ساده و قابل درک به شما ارائه می‌دهد. این پلتفرم نیز از بازارهای مختلف فارکس و ارزهای دیجیتال و غیره، پشتیبانی می‌کند.
پلتفرم PsyQuation
PsyQuation از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد معاملات و ارائه پیشنهاد برای شروع معاملات استفاده می‌کند. همچنین این پلتفرم مهارت‌های معاملاتی شما را بررسی کرده و شما را با سایر معامله‌گران فارکس مقایسه می‌کند.
ژورنال معاملاتی فارکس PsyQuation، گزینه‌های مختلفی مانند زمان معامله، حد سود و ضرر، نقاط شروع و پایان، کارمزد (کمیسیون) و غیره را نمایش می‌دهد. همچنین این پلتفرم از تمامی جفت ارزهای نرم‌افزار متاتریدر ۴ پشتیبانی می‌کند.
یک نکته مهم در استفاده از ژورنال معاملاتی
یک نکته مهم در استفاده از ژورنال‌ها این است که شما می‌توانید برای نوع معاملات خود، یک ژورنال متفاوت داشته باشید. یعنی در شروع فرآیند ترید ممکن است شما انواع سبک‌های معاملاتی خود را در یک ژورنال ثبت کنید. اما می‌توانید به مرور زمان، مثلا برای تریدینگ رنج‌ها یک ژورنال خاص داشته باشید که جزئیات مخصوص به آن را بنویسید و برای اسپایک‌ها، از یک ژورنال دیگر استفاده کنید. با این روش می‌توانید تمرکز و دقت بیشتری برای بررسی هر کدام از استراتژی‌های معاملاتی خود داشته باشید.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا صفر تا صد پاسخ سوال ژورنال معاملاتی چیست را بررسی کنیم. همچنین مزایا و نحوه ایجاد مجله معاملاتی را با ذکر مثال و نمونه مطرح کردیم. ایجاد و نگهداری یک ژورنال معاملاتی یک گام ضروری برای هر معامله‌گر است. یک مجله معاملاتی با توانایی خود در ارائه نکات مربوط به هر معامله، اصلاح استراتژی‌های معاملاتی و افزایش دقت در تصمیم‌گیری، کلید موفقیت شما در بازارهای مالی مانند فارکس است. این رویکرد منضبط را بپذیرید، با آن سازگار بمانید و اجازه دهید تا شما را در جهت دستیابی به اهداف مالیتان راهنمایی کند.